69
lederen lezer loe: wanneer een boek u denkbeelden opgedischt
heeft, strijdig met uwe meeningen, raadpleeg dan onverwijld
een ander Schrijver over betzelfde onderwerpen ge hebt. alle
kans uwe gekrenkte opinie weer te zien zegevieren. De titel,
dat anders bedriegelijk uithangbord van zoo vele drukpers-
producten trok mij aanhij heette Lor van den oorlog
OF WEDERLEGGING YAN DE LEERSTELLINGEN DER VRIENDEN VAN DEN
vrede (1). Zij, die het boekske gelezen hebben, zullen zich gewis
met innig welgevallen den gloed, het vuur, de wegslepende
geestdrift le binnen brengenwaarmee de welsprekende ver
dediger der legers de leerstellingen wraaktwelke mij zoo
menig pijnlijk oogenblik verschaft hadden. Zij zullen er zich
niet meer over verwonderen dal mijne marteling en gewelens-
knaging onder het lezen van die gezonde en overtuigende taal
allengs weekdat iedere regel mij al warmer en warmer
maakte, dat ik de bladzijden verslond, als iemand, die, van
zijne geliefde door valsche bedriegelijke ophitsing gescheiden,
haar ontrouw gewaand hebbende, onverwachts ecne lange,
liefde en trouw ademende regtvaardiging ontvangten in
iedere letter van het handschrift de ongeschonden liefelijke
trekken der aangebedene erkent. Zij die de glorie van den
militairen stand niet in dat boek afgespiegeld zagen en zich
nooit verwarmden aan den gloed, waarmee onze eerlijke zaak
daarin verdedigd wordt zullen mij welligt dank weten
wanneer ik den indruk mijner ironische eerbewijzen voor do
zich Vredcsvrienden noemende Utopisten vernietig, door eenige
aanhalingen uit een werkdat allezins geschikt isde liefde
voor den krijgsstand aan te blazen, en te verlevendigen.
Eerst loont de Schrijver ons met korle maar levendige
trekken aandal de oorlog zoo oud als de wereld dat hij
overal en in alles is dat hij daarom zal blijven beslaan on
danks de onberekenbare voordeden aan den vrede verbonden.
Met andere woorden: de oorlog is het natuurlijke gevolg van
de ongelijkheid, welke zich onder allerlei vormen in de natuur
(1) Naar het Fransch van den Belgischen Luitenant-Ingenieur A. Brialmont, voor
Nederlanders bewerkt, door Dr. A. A. van Hkusden. Te Breda, hij Biioese en Comp., ISü 9.