76
onderwerping, waarvan de voorbeelden, veel menigvuldiger
dan men denkt, in zich zelve eene zoo groote verdienste
hebbendat ik geene deugd kenwelke met ben is te ver
gelijken? Waar vindt men nog die zorgelooze opgeruimdheid
in hel gevaar, welke het kenmerk is van sterke zielen, cn
dien al ouden eerbied voor het gezag, welke het kenmerk is
van trouwe harten? Waar vindt men eindelijk dat eer- cn
pliglgevoel, welke de dikwijls zoo vernederende gehoorzaam-,
beid tot den rang eener verhevene deugd verheft, en den
mensch geschikt maakt tot de schoonste daden cn tot het
edelste van alle offers, het offer van zijn geluk, van zijne
vrijheid, van zijn leven? En wat zou er van deze deugden,
wier voorbeeld voor de maatschappij zoo nuttig cn zoo noodig
is, worden, zoo de krijgsstand aan blinden haat, aan onregt-
vaardige vooroordeelen werd opgeófferd? Zij zouden, even
als zoo vele andere deugdenverzinken in den poel van het
materialisme, hetwelk heden ten dage onder allerlei vormen
door beuzelaars en socialisten weder in het leven is geroepen.
«Verder, wat hebben wijom deze deugden te vervangen?
Niels. De eigenbaat heeft alles verzwolgen behalve het leger,
dat gelukkig nog sterk genoeg isom hulp te bieden in den
storm.
«Inlusschen blijft de soldaat, die martelaar der eer en
adei landsliefdcop den duur een voorwerp van de onregt-
vaardigste en hevigste aanvallen. Men brengt hem zelfs °de
deugden niet in rekening, die hij op hel slagveld aan den dag
legt. anneer hij op het eerste teeken naar de bedreigde
grenzen vliegtof zich onbeschroomd voor eene barricade
vertoont; wanneer hij met gelatenheid honger, dorst, ver
moeienis, de hardste ontberingen draagt; wanneer hij valt
door liet moordend lood van een vijand of een broeder
wanneer hij eindelijk den geest geeft onder dc hoeven 'der
paarden of op de steenen der straal, zonder spijt, zonder
verwenschingen met heilbeden voor zijn vaderland op dc
lippen dan vindt men zijn gedrag zeer natuurlijkhij heeft
slechts zijn pligt gedaanen hij is er voor betaald om het le
