37
Marine-officier 1c leiden in de veelvuldige Ijclrekkingen waarin
hij geplaatst kan worden.
liet was in liet jaar 1G7G. De Republiek der Vereenigde
Nederlanden was gewikkeld in eenen oorlog met Frankrijk
die reeds sedert vier jaren Europa in spanning hieldwant
reeds begon men het te hegrijpendat het hier niet alleen
het zijn of niet zijn van eene kleine Republiek goldmaar
dat de geschiedenis van een geheel werelddeel genaderd was
tot een van die gewigtige oogenblikkendie beslissen over de
toekomst van volgende eeuwen. Reeds zag men met ontzetting
de wrevele hand, waarmede de trotsche Lodewijk XIV den
evenaar van den staatkundigen weegschaal ter zijde drukte
en met angstige verwachting sloeg Europa Willem van Oranje
gade, dien vijfentwintig-jarigen Vorst, die zwijgend en ernstig
op het wereldlooncel gelreden was, en al het gewigt van een
staatkundig genie als dat des groolen Zwijgers, een krijgs-
talcnt als dat van Maurits in die schaal wierp; in wiens diep
denkend brein reeds toen de gedachte was rijp geworden, aan
wier uitvoering hij geheel zijn leven gewijd heeftde belan
gen van Nederland en de regleü van Europa te verdedigen
legen de willekeur van den Franschen despoot.
(Iroot was de werkkring aan ons Vaderland in die gewigtige
tijden opgedragen en alleen de veerkracht van des Stadhouders
bestuur, de beproefde moed van Land- en Zeemagt, de onl-
zagchelijke hulpbronnendie de wereldhandel voor het kleine
gemeenebest opende, maakten liet mogelijk, dal ie Vereenigde
Provinciën de ziel bleven van de verdediging van Europa's
goed regl.
Dat hel Nederlandsehe Zeewezen niet achterlijk bleef hierin
eene gewigtige rol te spelenis uit den aard der zaak duidelijk
en hoewel de prikkel niet meer bestond tol de onzagclielijke
magtsontwikkeling die het in de Engelsehe zee-oorlogen ten
loon spreidde, steeds behoorde de Republiek der Vereenigde
Nederlanden tot de eerste zeemogendheden der wereld. ooral
de Admiraliteit van Amsterdam nam in die dagen ijverig deel
