65
en Engeland in zijne verraderlijke staatkunde zich van de
algemeene zaak afzondertis éen stoute en gelukkige aan
slag- voor Villars voldoende om zijne vijanden een goed deel
hunner behaalde voordeelen te ontrukken, en Frankrijk in
staat te stellen een eervollen vrede te sluiten. Uit de krijgs-
gebeurlenissen van den Spaanschen successie-oorlog kan men
ten duidelijkste opmerken, hoe alles afhangt van den man,
die aan het hoofd des legers is geplaatst; en hoe de onbe
kwaamheid van Marlborough's tegenstanders een voornaam
deel heeft gehad aan Marlborough's overwinningen.
Voor een ander gedeelte zijn die overwinningen toe te
schrijven aan Prins Eugemus van Savoijc. In dien man
woonde het veldhecrsgenie in de volste beteekenis van het
woord; niet, dat hij in zijne lange en roemrijke loopbaan
steeds vrij is gebleven van misslagenhet tegendeel is waar
men kan die zeer duidelijk opmerken, daar waar hij voor
het oogenblik zich door zijne onstuimige hartstoglen laat.
wegslepenen de belangen van den oorlog vergeet om slechts
aan het najagen van genot te denken. Maar die kortstondige
verduisteringen van het genie worden bij het Ooslenrijksche
legerhoofd door zoo veel groots, door zoo veel schitterends,
door zulke Napoleontische ingevingen en handelingen opge
wogen, dat hij daardoor ten volle den naam van groot
veldheer waardig wordt. Aan hem alleen moet men groo-
tendeels de voordeelen en overwinningen dankendie door
hem en Marlborough zijn behaald; en de vereenigino- dier
beide legerhoofden is een van de weinige voorbeelden, die de
geschiedenis oplevert van goed bestuurde krijgshandelingen
terwijl dal bestuur aan meer dan één veldheer is toevertrouwd.
Nóg is dal voorbeeld van Eugenius en Marlborough misschien
geene uitzondering geweest op dien zoo waren regeldie
de eenheid in het opperbevel als de noodzakelijke voor
waarde stelt tot het verkrijgen van groote uilkomsten in den
oorlog mogelijk was Eugenius met de daad de eenige veld
heer van dat leger, waarover in naam Marlborough en hij,
beidebevelhebbers waren.
5
