62
ophoudelijk stampen en persen, uitgemonsterd met eene la
ding van wetenschapdie bij den eersten aanblik eene schijn
van geleerdheid geeftwelke verblindt, maar waaraan dat arme
hoofd zoo veel te dragen heeft, dat hij het op de dagen van
het examen nog even kan vasthouden, doch het, zoodra de
poort van Breda weêr achter den rug is, onmiddellijk bij
stukken en brokken laat vallenzoodat hij helna zes
weken builen de persmachine te hebben doorgebragt, alles
weêr schoon kwijt is. Maar omgekeerd wordt er ook zoo
menig helder natuurlijk oordeel in die moordholen van het
gezond verstand met den kwast der dorre schoolgeleerdheid
overgestrekendat het op 't laatst bijna onmogelijk wordt
het te herkennen onder die dikke lagen waaronder het ver
borgen wordt; dat het niet zelden ondoenlijk is, den vonk,
die onder de doode asch glimt, nog op tc sporen.
Menigeen denkt mogelijk, dat wij hier overdrijven, maar
het zou niet moeijelijk zijnhun met bewijzen te staven
en zij allen, die in de Aspiranten-examens te Breda hebben
zitting gehad, zullen u hetzelfde zeggen, dat meer dan eene
school in ons gezegend vaderland eene plaats des verderfs is
voor de krachtige wetenschappelijke ontwikkeling van het
jongere geslacht. En deze alleen ook bedoelen wij met de
bovenstaande woordendie ook door hendie eene tegen
overgestelde rigting in hun onderwijs en hunne opleiding
volgenzonder den minsten twijfel beaamd zullen wordeit.
Maar zonder zelfs nog zoo ver te willen gaanen den
grond van bet verkeerde, dat aan de opleiding dor jeugd
verbonden is, alleen te willen zoeken in die enkele scholen
die door de onwetendheid in persoon bestuurd worden, en
waaruit niets goeds hoegenaamd te voorschijn komt of kan
komenzal men moeten erkennenen 'l zal hem die in de
gelegenheid is, de zaak naauwgezet te onderzoeken, op de
overtuigendste wijze blijken, dat er over het algemeen, zelfs
op overigens zeer goede scholen, te weinig gedaan wordt,
om het verstandhet redeneervermogen te ontwikkelen
terwijl het geheugen boven alle perk en maat belast wordt,
