29
een wel scherp en kilmaar gezond en versterkend lucht
gestel. Vergelijkt men de Britsche en Fransehe koloniën ten
jare 1799 onderling, dim zullen we, zelfs volgens de getui
genis der Fransehe geschiedschrijvers, bevinden dat de
Britsche verre weg de overhand hadden in bevolktheid en
rijkdom, in handel en nijverheid; doch dat aan den anderen
kant de Franschen belangrijke voordeden oogstten uit hunne
levendiger geaardheid en voorkomender manierenwant
hierdoor hadden deze een veel grooter aantal stammen der
Indiaansche Roodhuiden aan zich verknocht. Het is waar
zoo wel Britten als Franschen konden bogen op den onder
stand van ettelijke scharen dezer woeste bondgenoolendie,
bchalven dat ze met moed streden of met volharding leden
steeds gereed stonden weêrlooze bezittingen te vernielen
onbewaakte buitenposten in brand te stekenhunne gevan
genen te vermoorden en te skalpceren afgrijsselijkheden
met wier oogluiking of onderhandsche leiding Britten en
Franschen beurtelings elkander onderling betichttenen
welke 't althans zeker is dat geen van beide partijen met
genoegzame inspanning te keer ging; verreweg het grootste
gedeelte van dit Indiaansche ras, van den mond der St.
Laurens tot aan die der Mississippi, was echter van de
Britten vervreemd geraakt en den Franschen toegenegen.
Niemand wist trouwens beter die vriendschappelijke gezind
heid aan te wakkerenof er in den oorlog partij van te
trekkendan de Markies de Montcalm der Franschen be
velhebber in Canadaen volgende in gezag op den Gou
verneur, den Markies de Vaudkeuil. In '1712 te Nismes
geboren, had Montcalm in de dienst zijns Konings eenen
hoogen rang verworvenmaar ook niet minder hoogen lof
ingeoogst wegens zijn beleidnaauwgezetheid en onverschrok
kenheid. Om met zoodanigen tegenstander op diens eigen
grond te kampenwas niet de taak van een gewoon mensch
en in dit gevoelen deelde Pitt ten vollen.
Diens ontwerp ter verovering van Canada was trouwens
geenszins boven ernstige bedenkingen verheven, mogt men
