85
eene werktuigelijke toepassing der van buiten geleerde re
gels
Op die wijze mist de cijferkunst haar doel, en bereidt zij
niet voor, maar maakt volslagen ongeschikt, tot verdere wis
kundige studie.
Bovendien oefent omgekeerd eene gebrekkige leiding in
de verdere wiskundige studie vooral het niet begrijpen der
algebra eenen verderfelijken invloed uit op de kennis der
cijferkunstterwijl zij juist integendeelgoed onderwezen
en begrepen zijndedie kennis zou moeten uitbreiden.
Terwijl wij bij het voorgaande slechts fragmenten gaven
zullen we eens in hoofdtrekken den gewonen gang van het
examen in de cijferkunst schetsen; hierdoor zal de billijk
heid onzer klagten wclligt nog duidelijker in het oog springen.
Meestal begon de examinator met den adspirant een in
woorden geschreven getal voor te leggen ten einde hem
dit in cijfers te laten opschrijven. Dit is voorwaar geen
strikvraag; bij het gekozen getal moest echter de adspirant
een duidelijk besef hebben van het hooge gewigt der nul
len en dat bij velen de eigenliefde zich zoo ver niet uit
strekte dit bleek gedurende het examen ten volle. Het
getal was
26010010000021.
Soms konden op één dag slechts één of twee het grif
opschrijvende meesten die er kwamenbegonnen ver
keerden het gelukte hun eerst nadat zij op hunne fouten
opmerkzaam gemaakt waren.
Vervolgens werd er gewoonlijk over de vier hoofdregels
gesprokenen dan kwamen er dikwijls rare dingen voor
den dag, bijv. »de vermenigvuldiging is eene verkorte op
telling"; dit was onthouden, doch niet altijd begrepen,
want dat het eene verkorte optelling van gelijke getallen
is, dit werd door velen geheel over het hoofd gezien. Velen
beweerden, dat men wél grootheden, maar geen ongelijk
namige grootheden met elkaar vermenigvuldigen kangroot
was het aantal dergenen die beweerden datwanneer men
