6
lenen de handelingen als uitvloeisels daarvan, ten volle be-
{jr'jpt 5 en indien al zijne onpartijdigheid iets te wenschen over
laat zoo is het toch zeker dat hij onovertrefbaar is in de
scherpte en juistheid der oordeelvellingendie hij grondt op
de door hem als waar aangenomene feiten. Zóó moet de
Krijgsgeschiedenis, de Strategie, behandeld worden; maar
wanneer men zoo als bij de nieuwere schrijversWil-
ljsen alles tot lijnen hoeken en getallen wil terugbrengen
en het zedelijk «ehalte der legers, de geestvermogens der
aanvoerders, buiten tel laat, dan wordt de Strategie eene
even drooge als onnutte studie. Het is aan de werkelijk
heid, aan het leven, dat men kennis moet ontlccnengeens
zins die in dorre regelen zoeken; en zeer waar zijn de
woorden van den dichter van Faust?
grav.theurer Frenndist alle Theorie
fond grim des Lebens gold'ner Baum."
Napoleon s magtdie door de overwinningen van dien ver
overaar zich trapsgewijze had uitgebreid over het grootste
gedeelte van Europahad eindelijk den hoogst en top bereikt,
en bet jaar 1812 kan als haar keerpunt beschouwd worden.
Een leger, in getal die scharen nabijkomende waarmede,
in de oudheid, zich de Perzische koningen op het vrije
Griekenland wierpen, en, meer nog dan door het getal,
geducht door dapperheid, wapenroem, krijgsondervinding
en door de groote bekwaamheid des aanvoerders dit
leger was Rusland binnen gelrokken en tot de grijze hoofd
stad der Tzaren doorgedrongen. Maar, daar wachtte dit
leger de wreedste tegenspoeden eene geheele vernieling.
Het vuur en het staal des vijands en, meer dan deze, ziekten,
vermoeijenissenontbeeringen van allerlei aard, en de doo-
dende woede eens strengen winters, tastten dit leger aan,
dat uit zooveel vroegere veldtochten zegevierend was terug-
