7
gekomen. Duizenden en tienduizenden bedekten Rusland's
ijsvelden met hunne lijken; er hadden tooneelen plaats van
jammer en ellende, die geene pen kan beschrijvendie geene
woorden kunnen afschilderen; en de nietige overblijfsels van
dat leger, dat de bewondering en schrik der wereld had
uitgemaaktkeerden terug als rampzalige vluchtelingen
het voorwerp van den spot of het medelijden van diezelfde
bevolkingen, die hen, weinig maanden vroeger, in al den
trots des krijgers hadden zien doortrekken.
Die krijgsrampeenig in de wereldgeschiedenisgaf den
geduchtsten schok aan Napoleon s magt en had Luropa s be
vrijding ten gevolge. De nadering der Russische legers was
voor Duitschland het sein om op te staan en de wapenen
op te vatten tegen de gehate onderdrukkers Vroegere
tegenspoeden en nederlagen waren daar te wrekenjaren
van vernedering en verguizing, die bij Germanics zonen
de grootste verbittering, den gloeijendsten haat tegen Frankrijk
hadden opgewekt. Indien immer oorlog nationaal was, dan
is het wel de oorlog geweest, in 1813 door Duitschland
tegen den Franschen Keizer aangevangen: hij ging niet van
de vorsten uit, maar deze werden mede gesleept door den
stroom van het algemeen gevoelen; en de Pruissische Koning
die het eerst zijn volk te wapen riep, was slechts de tolk
der gezindheid van dat volk. Weerklank vond die wapen
kreet door geheel Duitschlandduizende vrijwilligers snel
den van alle gedeelten des lands toe, om zich met geest
drift in de rijen van hel Pruissische leger te scharen; de
kunsten des vredes werden vaarwel gezegd; de geleerde
verliet zijn stil studeervertrek voor het woelige kampde
dichter wisselde de lier met het zwaard, liet was een groot
en verheven schouwspel toen mpnop eens, eene diep ver
nederde natie zich met moed zag verheffen, en, als door
een tooverslag, een sterk en geoefend leger te voorschijn
traddaar waar men niets dan onmagt en uitputting meende
