16
bedreigd werd door liet Napolilaansche leger. Murat wiens
rampzalige dood belet hem te streng te beoordeelen, maar
van wien de geschiedenis toch moet zeggendat hem alle
vastheid van karakter ontbrak, Murat had zich, om zijn
troon te behouden van Napoleon's zijde afgekeerd en was
tot de bondgenooten overgegaan. Die* afval liet niet toe,
op eene langdurige verdediging in noordelijk Italië te reke
nen men moest er dus staüt op maken om weldra van
die zijde den vijand op Fransch grondgebied te zien ver
schijnen; maar, door den grooten afstand waarop hij zich van
de hoofdstad bevondwas diens komst ook aan die grens
minder gevaarlijk. Zelfs onder de gelukkigste omstandig
heden zoude er nog een geruime lijd verloopenvoordat
de Oostenrijksche legers, die door het noorden van Italië
heen rukten, zich met Wellington's magt zonden kunnen
vereenigen.
Op de overige grenzen, van Zwitserland tot aan de Noord
zee, werd Frankrijk meer bedreigd; hier was het, dat de
hoofdmassa's des vijands stondenhier hadden de gewig-
ligste, de beslissendste operatiën plaats; en het zijn ook de
krijgsverrigtingen hier, welke wij tot onderwerp onzer stu
die zullen nemen, terwijl wij van wat op andere krijgs-
looncelen plaats had, slechts met een enkel woord zullen
gewagen, in zoo ver dit invloed heeft gehad op de hoofd-
operatiën.
De beide uiteinden der hier opgegevene grenzen waren
beschermd, hoewel meer schijnbaar dan wezenlijk, door Zwit
serland en door de Nederlanden. Zwitserland was onzijdig;
maar wie waarborgde, dat de bondgenooten die onzijdig
heid zouden eerbiedigen, wanneer zij er voordeel in za
gen om haar te overtreden in Napoleon's vroegere hande
lingen zou het hun aan geen voorbeelden ontbreken om zulk
een gedrag te verontschuldigen. Holland is een land, dat,
door zijne groolc rivieren en onderwaterzetlingengemak-