106
wareom de waarheid van den algemeenen regel te bewijzen
de viool heeft haren oorspronkelijker! vorm behouden en is
onveranderd uit de handen van haren eersten uitvinder tot
ons gekomen.
Eeuwen van volhardenden arbeid en studie zijn noodig
geweest om onze wapenen tot de tegenwoordige hoogte te
brengen; eene eenvoudige beschouwing van de geschiedenis
dier wapens zal de juistheid van dat beweren buiten twijfel
stellen en bovendien bewijzen dat de grootste vorderingen
gemaakt zijn naarmate de beoefening van wis- en natuur
kunde meer algemeen werd. Een enkel voorbeeld kan dit
duidelijk maken. Het kanon met ronden kogel had 4-000 jaar
bestaan, en het verschijnsel van de afwijkingen, waardoor
het mikpunt nooit het trefpunt was, werd als genoegzaam
verklaard beschouwd. In het begin van de 19,le eeuw ech
ter, werd door den Saksischen kapitein Luther op de onge
lijkslachtigheid van het projektiel gewezen als nog eene andere
oorzaak van de afwijkingendoch er moesten weder een
vijftigtal jaren verloopen vóórdat op wis- en natuurkundige
gronden de juistheid van die bewering opgespoord was
terwijl de waarheden die bij deze onderzoekingen aan het
licht kwamenaanleiding gaven tot hoogst gewigtige toe
passingen en een geheel nieuw systeem van holle projektielen
voor korte vuurmonden in het aanzijn riep.
Vele uitvindingen in dezen tak van wetenschap zijn even
als bij andere dikwijls een werk van het toeval geweesthet
was toeval dat de eigenschappen van den zeilsteen bekend
werden dat de purpurverwhet glashet buskruid uit
gevonden werden. Dat die uitvinders daardoor groot en
onberekenbaar nut hebben gesticht, is boven allen twijfel
verheven, maar daarom mogen ze nog niet op dezelfde lijn
gesteld worden met die mannen welke hunne uitvindingen
maakten door diepzinnige studiën of langdurige proeven
het zou belagchelijk zijn om den haringkaker Beukelszoon
en Keppler, den uitvinder van de wetten voor de beweging
