118
tot dus verre nog niet opgelost en het is daarom dat wij
dil even ais vele andere door oude schrijvers .genoemde werk
tuigen met stilzwijgen voorbijgaan.
Eindelijk was dc tijd der groote hervorming van het krijgs
wezen daar; het buskru.d werd bekend en zijne voortdrijvende
kracht gebruikt tol het voortslingeren van projectielen.
Nooit was er eene uitvinding die zulk eene groote omwen
teling in de krijgskunst maakte, want alles wat vroeger
bestond, moest, nu een krachtiger hulpmiddel gevonden
was, ter zijde worden gesteld; boog en speer, balista en
katapult hadden hunne waarde verlorende wapenrustingen
der krijgers dekte hen niet meer voor de vijandelijke pro
jectielen zoodat de invoering der eerste kanonnenmet
regt de doodsteek was voor de vroegere gebruikte werpwa
pens. Toch moest hel nieuwe wapen eerst een eeuw oud
worden, om al de vooroordeelen te overwinnen, waar
mede zijne intrede in de wereld gepaard ging, en het
was eerst na grootcn strijd dat de ridderlijke geest beslui
ten kon zulk een moorddadig vuurwapen aan te nemen
dat zijne ontzettende en vernielende uitwerking op zulke
groote afstanden kon doen gevoelen want het kan niet anders
dan natuurlijk gevonden worden dat de eerste beschrijving
van illasan van de uitwerking dier wapens bij Algeciras
dat de ijzeren kogels met zulk geweld aankwamen dal zij
•ode ledematen als met een mes wegsneden en den zwaarst
geharnasten krijger geheel doorboorden het ridder-wezen
met schrik en afgrijzen vervulde
En nog, wat waren de eerste kanonnen? Zij bestonden
uit ijzeren stavendie in de strekking der lengte naast
elkander gelegddoor ijzeren banden werden aaneengebon
denja, in Duitschland werden zelfs de staven door planken
vervangenof wel was de vuurmond niets anders dan een
uitgeholde boomstamwaarom ijzeren hoepels waren gesla
gen. Deze eerste kanonnen droegen den naam van bombarden;
zij waren zwaar en hoogst mocijclijk te behandelende korte
