71
Dc oorsprong der gendarmerie moet men in Frankrijk
zoeken, want het moet van de Franschen gezegd worden,
dat zij in hel krijgswezen dikwijls dc leermeesters zijn ge
weest van andere volken en het voorbeeld hebben gegeven
lot vele verbeteringen die men in Europa nagevolgd heeft.
Ilct ontstaan van het woord is duidelijk; want men weet
dat in hel Fransch, men zoowel «i/ens" als hommes" voor
liet meervoud van »homme" (man) kan zeggen, ofschoon
het eerste natuurlijk niet altijd op mannen alleen betrek
king heeft.
Was zulk een man gewapend, dan noemde men dezen, of
den enkelen persoon nhoinmc cVarmcs" (gewapend man) vele
bijeen dus rjenscVarmesen langzamerhand werd die naam
aan hel geheele korps en daarna aan den enkelen persoon
gegeven.
Philips van Kleef (1520) maakte onderscheid tusschen hom-
mescCurmes en gensd'armes. Hij zcide En ce casvoudrois-
je que lout gensd'amieshommes d' ar mes et aulres vinssent en
la place, enz., en dat de eerste diende als kurassier te
paard en de hommed'armesals kurassier te voet.
Vplgens de incest algemeen aangenome meening werd het
korps j> gensd'armes" opgerigt in het jaar 1445onder de
regering van Karei VII van Frankrijk, dezelfde, onder wicn
dc Maagd van Orleans zulke wonderbare krijgsdaden verrigt
heeft. In dien tijd bezat een koning van Frankrijk slechts dan
een legerals de edellieden er een voor hem op de been
bragten, uit hun gevolg en knechten.
Iladdcn deze voorname edellieden of een hunner geen lust
lot den oorlog, dan kon de koning dien niet voeren; ja, hij
kon ook den een' edelman, als deze zelf legen hem opstond,
niet dwingen lot onderwerping, wanneer een' andere hem
geene hulp verleende.
Zulk cenc magtclooze en van dc grillen zijner rijke en
magligc onderdanen afhankelijke stelling, kon een koning
echter op den duur niet verdrogen en Karei VII schijnt
dit dan ook begrepen te hebben. De gelegenheid om dit te
