12
voor ons Nederlanders vleijendezinsneden s Ainsi les gre-
»nades et les bombes, lelies que nous les faisons encore
»aujourd'huiont leur origine dans la lutle glorieuse que
»les Provinces-Unies soutinrent pour leur independence. Leur
artilleriemetlant a profit les connaissances ihéoriques et
»les pratiques industrielies les plus avancées de cette épo-
quesut arriver a la simplicité et a Puniformité des bou-
»ches a feu et des affüls; de plus elle a doté Part de la
guerre de deux inventions du premier ordrela grenade
»a main et la bombe.
Si ces deux projectiles n'étaient point absolument inconnus
»auparavant, ils recurent en Hollande les perfectionnements
»qui les rendirent efficaces et usuels."
Ook aan het gebruik van schrootvuur werd door de ar
tillerie der republiek eene groote uitbreiding gegeven. De
daartoe gebezigde projectilen waren aanvankelijk zeer onre
gelmatig en onderscheiden in vorm maar de goede uil
komsten, die men bij de aanwending van blikken-doozen
gevuld met de grootste soort van musketkogels, verkreeg,
gaven aanleiding om het gebruik van het blikkcndoos-schot
uit te strekken lot groolere afstanden, dan die waarop des
tijds (en gewoonlijk uitsluitend in den vesting-oorlog) het
schrootvuur algemeen eene toepassing vond. Van daar dat
onze artillerie, reeds onder Prins Maurils, in het open veld
met goed gevolg van het blikkendoos-vuur gebruik maakte.
Als een bewijs hoezeer toen ter tijd de artillerie reeds
meer dan een handwerk was en menniet te vreden met
sommige verschijnselen waar te nemen ook de oorzaken
daarvan trachtte op te sporen, kan dienen 't geen Hondius
betrekkelijk het vereischle gewigt der lading aanvoert. Som
migen zegt hij meenen dat hoe meer kruid men gebruikt, -
hoe verder de kogel geschoten wordt; maar de ondervinding
leert geheel anders want een kanon met 2/3 kogelzware la
ding schiet den kogel het verstde reden daarvan is dat
de extensie soo snel en vehement is, soodat het voor uijt
bersteer dat hetgene over de twee derde parten ontstcecken
