20
ren en kanalen, had het vervoer meestal Ie water plaats,
en daarbij waren de bootsgezellen van 't geschut, gelijk
reeds opgemerkt is, van een onberekenbaar nut.
IIcl zou ons te ver leidenindien wij door voorbeelden
wilden aanloonen op welke wijze Maurils, niet alleen bij
belegeringen maar ook in geregelde veldslagenvan zijne
artillerie wist partij te trekken trouwens de geschiedenis van
het vaderland maakt daarvan herhaaldelijk en met den
meesten lof melding. Evenzeer als dus aan dien veldheer
uit het stamhuis van Oranje de eer loekomt van de Nc-
derlandsche artillerie op zulk een verheven standpunt ge
plaatst te hebben dat geene andere van dat tijdperk met
haar kon worden gelijk gesteld evenzeer verdient Maurits ge
noemd te worden wegens de voortreffelijke wijze, waarop hij
dat wapen wist aan te wenden en meer en meer dienstbaar te
maken ter bereiking van het groole doelwaarvoor onze
vaderen tachtig jaren gestreden hebben. Dat de erkenning
van de groole dienstenwelke de Nederlandsche artillerie
gedurende dien vrijheidskamp bewezen heeft, ook bij den
vreemdeling wordt aangetroffen, daarvan mogen de navol
gende zinsneden ten bewijze strekken, welke tot besluit aan
Brunet, den schrijver der met roem bekende Histoire générale
de l'artillerie ontleend worden
«Les Pays-Bas se soulcvèrent conlre la domination espag-
nole. S'ils n'avaient eu que des troupes pour lutter, elles
se seraient brisées conlre les solides armeés espagnoles bien
fournics d'artilleriemais les insurgés possédaient de gran-
des villes, bien fortifiécs et armées de canons dont Taction
brisa souvent les efforts ennemis. Plus lard, les Pays-Bas,
mieux organises mirent sur pied des armées munies d'unc
artillerie de plus en plus formidable, Celte artillerie con-
tribua puissammant aux défaites des élrangers cl a la reprise
des villes qu'ils possédaient encore; ellc fonda ainsi Tin-
dépendance des Pays-Basqui porta un si grand coup a
la puissance espagnole."
51 October 186L. C. D. II. Schneider.
