personen, die nooit liet Adspiranten-examen hebben bijge
woond en die noch den vereischtcn leeftijd noch bet jaarlijks
in de Staals-Courant afgedrukte programma van bel examen
kennen. Immers anders zouden zij welen dat, hoewel men
zich natuurlijk aan dat Programma moet houden toch
altijd ruim zooveel op de hoedanigheid als op de hoeveel
heid van het welen wordt gelet; en dat, schoon een jon
geling reeds in zijn lhlle jaar aan de Akademie wordt toe
gelaten, zulks ook nog evenzeer- in zijn 18<le geschiedt. En
wij betwijfelen het, dat er iemand is, die in vollen ernst
zoude rneencn dat die vereischtc eerste beginselen van som
mige wetenschappen te veel zijn voor een jong mensch uit
den beschaafden stand vijf jaren voor dal hij als meerder
jarig, zelfstandig persoon in de maatschappij optreedt. Bui
tendien kunnen wij de verzekering geven dat in den regel
de Adspiranten van lö- en 16-jarigen leeftijd in kennis en
ontwikkeling verreweg de besten zijn zonder dat het ons
ooit gebleken is dal zij van die vroegtijdige studie, mits
met verstand geleid cenig nadeel hebben ondervonden.
En toch is het waar dat de cisehen van het examen te
hoog en de pogingen om de gevorderde kennis op te doen
schadelijk kunnen zijn voor ligehaam en geest. Wanneer
en hoe? Natuurlijk vooreerst, wanneer hel cenen jon
geling geheel aan verslandelijkcn aanleg ontbreekt; maar
ook, wanneer ouders of voogden hunne kinderen of pupillen
lot aan hun 13,le of 14do jaar zonder geregeld en goed on
derwijs laten rondloopen of hen tot zoolang aan de leiding
van cenen, dikwijls slecht gekozen, gouverneur, somtijds wel
van eene gouvernante, overlaten; wanneer men, na meteen
jongen van beperkten aanleg twaalf ambachten te hebben
beproefd ten dertiende besluit om er dan maar een officier
van te maken in plaats van een kruidenier of banketbak
ker en dan in deze of dergelijke gevallen den hoop-
vollcn spruit naar eene kostschool zendt, die goedkoop is
en vooral die belooft de jongelui in één of twee jaar avoor
hel examen klaar le maken." Ja, dan zijn de eischen te
