1574 een tijdperk intreden, waarin de oorlog van
onze zijde vooral slepend en met weinig nadruk
gevoerd werd. In vergelijking met de tegenwoor-
i dige oorlogen schijnt het ons een wonder, dat 20,000
man goed uitgeruste Spaansche troepen er niet in
slaagdeneen volk zonder leger tot onderwerping
te brengen. Moge het bewijzen dat: een volk dat
met onderworpen WIL worden het ook niet worden kan!
Nog duurde het tijdperk van lijdelijken weêrstand,
i van defensief handelen voort, toen Willem van Oranje
viel door het pistoolschot van Balthazar Gérards.
De hoop van Staat (men kent het vers waarin deze
uitdrukkingen voorkomendoor dezen of genen ver-
zenmaker op die gebeurtenis gedicht) lag neêrgeveld
de handen hingen slap, de held zag bleek van
schrik't weêrloos volk was hopeloos en de regee-
ring niet minder. Er scheen geen andere weg op
i te vinden dan desnoods met opoffering van een
groot deel onzer onafhankelijkheid vreemde hulp
i te zoeken. Leicester kwam met zijne Engelsche
i troepen in de Nederlanden, stichtte hier meer kwaad
i dan goedvertrok naar Engeland en zijne onder-
I bevelhebbers heulden met den Spanjaard. Ook daar
i was voor ons geen heil te wachten en met bange
i vrees zag menigeen de toekomst tegemoet, toen
j eene onverwachte gebeurtenis uitkomst gaf
I Hendrik III van Frankrijk was het slachtoffer der
i Ligue geworden door Jacques Clément,, en het
i vooruitzicht bestond dat Hendrik van Navarre hem
als koning zou opvolgen. Philips II wilde dat tot
i eiken prijs beletten en mengde zich meer in de
192
