32
de springende fonteinen, de witte villa's, de tempels,
de triomftochten der Imperators, de rennen in de
arena zij staan er alle rond als een verbluffend décor.
Zij waren geboren heerscherszonen van het fiere
volkdat nooit gebogen had zijn trotsche hoofd onder
vreemde machtenmaar zegevierend de wonderen
van het gouden Oosten om zich had hooren ruischen
en de donkere wouden van het Westen voor zich had
zien buigen als een veld wuivende halmen in den
wind! En zij bouwden op de puinhoopen van het
bestaan der volkeren een wereldrijk, als nog nooit
vóór hen was geweest.
Maar wijdie voortgekomen zijn uit de duistere be
klemming der Middeleeuwen en steeds meer genivelleerd
door de revoluties der latere eeuwenwij hebben eene
verfijning van parvenu's. Wij zullen nooit de sensatie
kunnen opvoeren tot zulk eene hevigheid, dat wij
staan aan de grenzen van den waanzin. Wij zullen
nooitals zijkennen het genot van het wreedede
weelde van het leed en zijne smartende teederheid, de
zalige verschrikkingen van den wellust
0de tragiek van onze moderne tijden is aangrijpender,
dieper schrijnend door de ziel, juist door den eenvoud
harer ontwikkeling, door den deemoed, waarmede het
Christendom haar omweeft. Alle geluk en alle leed
leeft heviger naar binnen en beroert de innigste,
teerste weefselen van de ziel, waar het bij de ouden
meer bleef eene sensatieeene ontstelling der zinnen
eene zaligheid of wee van het vleesch. Bij hen bij
voorbeeld niet de exaltatie der liefde, met hare
smartelijk-teere ontroeringen hare vervoerde droomen
