33
wone alledaagsche gebeurtenissenwanneer kalme onpar
tijdigheid ze in het ware licht beschouwt?Wij raadplegen,
om die vragen op te lossen vreemde schrijvers over den
tachtigjarigen oorlog; wij vinden daar, bij allen, die eenig
gezag mogen uitoefenen hetzelfde oordeel over onzen kamp
mei Spanje, als dat wat door onze landgenootcn wordt uit
gesproken en dat neemt onzen laalsten twijfel aan de groot
heid onzer voorvaderen weg dat doet het ons als eene on-
omstoolelijkc waarheid aannemen, dat het tijdvak van 1568
tot 1648 voor ons land een heldentijdvak is geweest.
Wij willen evenzoo, in de volgende bladen, het oordeel
opnemen over een ander roemrijk tijdvak uit onze geschie
denis over de gebeurtenissen van het jaar 1672. Wij ont-
leenen dat oordeel aan Voltaike's Siècle de Louis XIV;
Voltaike valt te weinig in den smaak van dezen lijd dan
dat het te vreezen zou zijn dat zijne woorden die wij hier
zullen aanhalen, reeds aan iedereen bekend zouden zijn.
De Koning bragt inlusschen zijn groot ontwerp tot
rijpheidom al de Nederlanden te veroverenbeginnende
met Holland. lederen dag werd de gelegenheid daartoe gun
stiger. Die kleine Republiek beheerschte de zeeën; maar
te land was er niets zwakkers dan zij. In bondgenootschap
met Spanje en met Engeland in vrede met Frankrijk, ver
trouwde zij met te veel gerustheid op de verdragen en
op de winsten van haren onmetelijken handel. Zoo goed
en onverwinbaar als hare vloten waren zoo slecht en niets
waardig waren hare landtroepen. Ilare ruiterij bestond enkel
uit burgers, die nooit hunne woningen verlieten, en die het
uitschot des volks betaalden om in hunne plaats de krijgs
dienst waar te nemen het voetvolk was bijna evenzoo zamen-
gesteldde officieren zelfs de bevelhebbers der vestingen
waren de kinderen of bloedverwanten van burgemeesters
(1) Lode wijk XIV.
3.
