38
die z.'jne veroveringen begonnen is met zoo veel geregelde
troepen en met zoo veel geldals Lodewijk aanwendde om
den kleinen Staat der Vereenigde Provinciën te onderwerpen.
Vijftig millioen die er thans zeven-en-tachtig zouden uit
maken werden aan die toebereidselen besteed. Dertig
oorlogsschepen, van vijftig stukken ieder, voegden zich bij
de Engelschc vlootdie honderd zeilen sterk was. De Koning,
met zijn broeder trok naar de grenzen van de Spaansche
Nederlanden en van Holland, naar de zijde van Maastricht
en van Charleroi, met meer dan honderd twaalf duizend
man. De Bisschop van Munster en de Keurvorst van Keu
len voerden ongeveer twintig duizend man aan. De veld-
heeren bij sKonings leger waren Condé en Turenne Luxem
bourg was hun onderbevelhebber; Vauban moest de belege
ringen besturenLouvors was overal met zijn gewone zorg
en ijver. Nooit had men een prachtiger en tevens meer ge
oefend leger gezien. Vooral leverde de Maison-du-roikor
telings op nieuw zamengesteld een indrukwekkend ge-
zigt op; men had daarbij vier kompagnicn Gardes-du-corps
elke kompagnie bestaande uit drie honderd edelen waaronder
vele jonge lieden waren die geen soldij ontvingenmaar
toch even als de anderen aan de regels der krijgstucht wa
ren onderworpen twee honderd Gendarmes de la garde
twee honderd Chevau-legersvijf honderd Mousquelairesallen
uitgelezen edellieden schitterende van jeugd en van manne
lijke schoonheid; twaalf kompagniën Gendarmerielater tot
zestien vermeerderdzelfs de Cent-Suisses vergezelden den
Koning; en die regimenten van de Franscbe en Zwitscrsche
garde betrokken de wacht voor zijn huis of voor zijne tent.
Die troepen mcerendeels met goud en zilver uitgedost
wekten den schrik en levens de bewondering op van volkeren,
bij welke iedere soort van praal onbekend was. Eene nog
strenge krijgstucht had nieuwe orde bij het leger inge
voerd. Daar was nog geen Inspecteur van ruiterij en van
voetvolk, zooals wij er later gezien hebben; maar die
werkzaamheden werden verrigt door twee mannen die eenig