50
Monterey, de landvoogd der Spaansche Nederlanden, deed
in het geheim eenige regimenten oprukken tot bijstand der
Vereenigde Provinciënde regeringsraad van Keizer Leopold
zond Montecuculi af, aan het hoofd van bijna twintig dui
zend man; de Keurvorst van Brandenburg die vijf en twin
tig duizend man aanvoerde, stelde zich in beweging.
Toen verliet de Koning zijn leger. In een verdronken
land viel niets meer te veroverenhet behouden van de
veroverde gewesten werd moeijelijkLodewijk. wilde over
winningen die zeker waren; en hij verbeurde zijn roemom
dat hij dien niet wilde koopen door onvermoeide inspannin
gen. Tevreden met in twee maanden lijds zoo vele steden
genomen te hebben keerde hijin het midden van den zo
mernaar St. Germain terug; en aan Turenne en Luxembourg
de taak overlatende om den oorlog ten einde te brengen,
genoot hij zijn zegepraal. Men rigtte gedenkteekenen voor
zijne verovering opop het oogenblik dat de Europesclie
mogendheden werkzaam waren om ze hem te ontrukken."
Ziedaar wat Voltaire in het I0e hoofdstuk van zijn Siècle
de Louis XIV, over den inval van 1672 schrijft; in het
volgende hoofdstuk van hetzelfde werk wordt nog melding
gemaakt van Luxembourg's poging om, geheel op het einde
van 1672, over het ijs in Holland door te dringen.
«Eindelijk kwam de winter; het ijs bedekte de Hollandsche
onderwaterzettingen. Luxembourg die in Utrecht bevelheb
ber was, voerde den oorlog op ecne wijze, die den Fran-
schcn vreemd was, en bragt Holland meer in gevaar dat)
het ooit te voren was geweest.
Op eenen nacht vereenigt hij bijna twaalf duizend man
voetvolk, uit de naburige bezettingen getrokken. Hunne
schoenen worden van ijssporen voorzien. Hij stelt zich aan
hun hoofd en trekt, over het ijs, naar den kant van Leijden
en van 's Gravenhage. De dooi valt in, en s Gravenhof
