onder des Admirants eygene was) werden gekregen, beneffens den stan- daert van die gemuytineerde, gelijck oock wederom worden bekomen die seventhien vaendelen van de nedergheleyde hoopen van graaf Ernst, met noch 25 in den slach verlooren Ds. Uyt den Bogaert beschreef als ooggetuige hoe Maurits de volgende morgen na de plechtige dankzegging om 11 uur bij de gedeputeerden der Staten-Generaal in Oostende ging eten en Mendoza als onvrijwillige gast meebracht, „die meenighen droogen bucking creegh aan alle de cantenOver tafel werden ghebracht veel vendels ende cornetten van den vijant ende wierden de cornetten een tijdt langh over tafel ghehouden voor sijn Excellentie (daer den Admirant by sat) om de inscriptien te lezen; denckt hoe den man te moede was Diezelfde gedeputeerden vertrokken op 16 juli d.a.v. per schip uit Oostende, via Middelburg naar Bergen op Zoom. Omdat de aldaar begonnen vredesonderhande lingen met de Staten van Brussel mislukten, vertrokken de gedeputeerden na enkele dagen tegenwind noopte hen daartoe over het land van Putten naar Den Haag. In de avond van 23 juli kwamen zij daar aan, „latende de bagagie mette vendelen ende cornetten in den slagh van Nieuwpoort verovert te schepe volghen metten agent Tamet, clerquen, deurwaerders ende boden tot bewaringhe van dien, dewelcke des volgenden daeghs opte naer noene (d.i. 24 juli dus) mede in den Haghe ghearriveert zijn De trofeeën, waaronder ook drie trompetten met vaantjes, werden op 28 juli d.a.v. in de Grote Zaal van het Binnenhof geplaatst. Tevoren, op 3 juli, zodra het bericht van de overwinning bekend was in Den Haag hadden de Staten-Generaal besloten om voor elk veroverd of heroverd vaandel een beloning te geven van 30 gulden, en van 50 gulden voor elke kornet ruitervaan of standaard). Het totale aantal trofeeën hier veroverd is verschillend opgegeven door Nederlandse tijdgenoten van de Slag bij Nieuwpoort. Pieter Bor en Anthonis Duyck, die als ge deputeerde te velde zeer uitvoerig over de veldtochten van Maurits schreef, ver meldden 90 vaandels, 4 cornetten en 1 muiterstandaard. Iets latere schrijvers als Van Meteren en Van Reyd spreken van 105 vaandels, 3 a 4 cornetten en 1 standaard, terwijl Baudartius en Van Loon spreken van over de honderd vaandels en standaards. Zoals Dr. Scheltema in I860 en Dr. van Luttervelt in 1948 houden we het od dt laagste aantallen. De standaard vooral trok de aandacht, een prachtstuk van blauw damast, met aan de ene kant een goudgeborduurde voorstelling van de Madonna. Rechts voor haar lag een geknielde monnik en er waren op het doek en langs de zomen verschillende strophen van lofzangen en gebedsverzen te lezen. Aan de andere zijde was de Gekruisigde afgebeeld met alle passiewerktuigen en ook daar gebeds verzen. Die standaard, vergeten wij dit niet, was afkomstig van muitende soldaten met zelf gekozen officieren, „electos" genaamd, die overigens een strenge discipline hand haafden. Dit soort lieden was lang tevoren schuldig geweest aan de Spaanse furie in Antwerpen in 1576 en gruweldaden elders, bedreven na biecht en mis en onder het vaandel van Christus, de Madonna of San IagoDe indruk op de geplaagde boeren en stedelingen was dan ook verbijsterend. 17

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Arma | 1967 | | pagina 33