De Grote Vergadering 1651
De beide gevlamde exemplaren hebben respectievelijk een rood St. Andrieskruis,
bestaande uit twee getinneleerde palen van rood op goud en groen gevlamd veld
(L91), of blauw en zilver gevlamd veld (L83) met zoom gevlamd van rood en
zilver (L91) en zoom van goud doorlopen van groengespiraalde en getinneleerde
palen van rood (L 83).
De geschaakte exemplaren hebben eveneens het St. Andrieskruis van rood, respec
tievelijk op veld gevierendeeld van goud en rood (L 42) en op veld van in elkaar
gestrengelde driehoeken van zilver en blauw (L 93) met zomen, geschaakt van
goud en blauw (L 42) en van goud en rood (L 93), beide in twee rijen.
Het geschubde exemplaar (L90) heeft eveneens het St. Andrieskruis op veld ge
schubd van rood, geel en groen, met op de hoekpunten rozetten op goud.
Het gebaande exemplaar (L 88) vertoont een rode schuinbalk van heraldisch rechts
naar links op gouden veld met gegolfde gouden en groene banen van acht en zeven,
beladen met monogrammen, die misschien een samenstel vormen van de letters
ALBRECHT en ICE Isabella Clara Eugenia). Daar het huwelijk van Albertus en
Isabella op 18 April 1599 werd gesloten, zou deze vlag misschien bij Nieuwpoort
kunnen zijn veroverd.
Vermelding dient nog te worden gemaakt van de verzwaarde bal onderaan de
vaandelstok om het vaandel rechtop te houden, indien deze stand was vereist. Dit is
b.v. te zien op een schilderij uit 1616 van A. P. van de Venne (15891566) uit het
Louvre, dat een allegorie uitbeeldt van de sluiting van het Twaalfjarig Bestand.
De Servicio Historico Militar te Madrid kon bij gebrek aan documentatie uit die
tijd evenmin hierover uitsluitsel geven.
Een zekere toeschrijving, wat betreft „tercio" of „bandera", bleek door gebrek aan
gegevens onmogelijk; zelfs is het onzeker welk vaandel bi Turnhout, dan wel bij
Nieuwpoort is buitgemaakt. Spaanse vaandels of standaards bij andere gelegenheden
buitgemaakt zijn voor zover onze gegevens strekken niet in de Grote Zaal
opgehangen.
Niettemin mogen we ons gelukkig prijzen, dat mét de in 1961 gerestaureerde ruiter
vaan - waarschijnlijk van Turnhout afkomstig er dan toch zeven trofeeën over
enkele jaren een waardige plaats in het Legermuseum zullen krijgen, als document,
stille getuige of herinnering al naarmate verschillende waarderingen van die
grootste gevechten uit de 80-jarige Oorlog. 136 stuks zijn er in de Ridderzaal ver
zameld geweest. Vazquez was ooggetuige van een revue van Parma's leger, na de
inname van Maastricht in 1579, waar ruim 300 vaandels en standaards waren op
gesteld
Onze geschubde, gebaande en gevlamde trofeeën zullen die kleurenpracht van toen
slechts flauw kunnen weerspiegelen, maar is daarmede al niet veel gewonnen?
Het eerder vermelde schilderijtje van D. van Deelen van het interieur van de Grote
Zaal tijdens de Grote Vergadering in 1651, laat in het oog vallende scheepsvlaggen
zien van Spaanse en Portugese herkomst, herkenbaar aan de gekroonde en samen
gestelde wapenschilden in de velden der vlaggen afgebeeld. Deze werden onge
twijfeld aan de collectie toegevoegd, na de zeeslagen bij Gibraltar (1607) en Duins
20
