De Ridderzaal in de 18e eeuw
Toen men in Engeland het plan koesterde om alle trofeeën in het Royal Hospital te
Chelsea op te hangen, werd er naar de collectie trofeeën in de Westminster Abbey
geïnformeerd. Men ontving toen een antwoord van de Predikant Sydney Smith, ge
dateerd 2 november 1835, waarin werd vermeld:
„As damp destroys cloth and Religion has little to do with War, the worst
repository for flags of Triumph is a Church. Accordingly the Trophies
of the Duke of Marlborough were in the great repair of St. Paul's in
1820) found to be utterly perished not a rag remained
Wat ook te denken van een nu verdwenen collectie van ongeveer 250 vaandels en
standaards, afkomstig uit de 30-jarige oorlog en de Turkse en Spaanse Successie
oorlogen en eertijds opgehangen in de rijschool van het Vorstelijk Paleis te Miinchen?
Deze verzameling werd nl. in 1806 toen er voor een te installeren kruitmolen
moest worden plaats gemaakt in lege zwavelkisten weggestopt en daarna ver
geten. Onnodig te zeggen dat ook van deze collectie niets meer overbleef.
Het Legermuseum te Stockholm bewaart binnen zijn muren echter nog honderden
trofeeën, afkomstig uit de oorlogen van Gustaaf Adolf en Karei XII in een vaak
verrassend gave vorm. Het droge klimaat en het mindere aantal daguren droegen
daartoe het hunne bij.
Ook in Zwitserland is veel aan vaandels en standaards bewaard gebleven, zij het niet
allemaal in originali. Dc Middeleeuwse trofeeën veroverd op Duitsers en Oosten
rijkers werden daar eertijds in kerken van de voornaamste plaats opgehangen,
gelegen op of bij het gevechtsterrein. Als deze trofeeën verteerden, werden ze ófwel
gecopieerd ófwel op de kerkmuren nageschilderd. Nog later werden uit die schilde
ringen hele vaandelboeken samengesteld.
Deze klaarblijkelijke behoefte tot documentatie om daardoor een herinnering te
bewaren, bemerken wij elders pas tegen het einde van de 17e eeuw. Daardoor konden
wij uit de resten van de Nederlandse trofeeën met zekere waarschijnlijkheid een
aantal restaureren en kenmerken uit de periode van de Spaanse Successieoorlog.
De Franse trofeeën uit de tijd van Lodewijk XIV zijn al bestaat hiervan geen
enkel origineel exemplaar meer afgebeeld en gekenmerkt in het eerder vermelde
boek „Les Triomphes du Roy Louis le Grand", terwijl de Engelse graveur Spofforth
de trofeeën afkomstig van Blenheim (Höchstadt) in een gekleurde prent
vereeuwigde, getiteld:
„La gloire des armées confédérées illustrée par une description blazonnééde
CXXVIII drapeaux et de XXXV Etandards deployés, pris de Francois et
des Bavarois par les troupes confédérées etc
Terugkerend naar de collectie in de Grote Zaal (Ridderzaal) te Den Haag, stellen
wij vast dat de eerder vermelde zin voor documentatie en indeling ertoe leidde om
bij de trofeeën houten bordjes met bijzonderheden dienaangaande te plaatsen. In
zijn beschrijving van Den Haag (uit 1730) vermeldde De Riemer tenminste:
30
