Franse Trofeeën en Bataafse roem
en opdat de gedagtenis door den tijd niet zoude verouderen, zoo zijn
by de laatstgemelde (d.z. de trofeeën) gestelt houten borderen, waar op
geschreven staat de tijd en plaats, wanneer en waar dezelve genomen en
verovert zijn."
Ongelukkigerwijze zijn deze bordjes bij de overbrenging van de collectie naar
Amsterdam waarover later spoorloos verdwenen.
Een tekening uit 1768 en een schilderij uit 1779, beide door de schilder Hendrik Pot
hoven (17271793) vervaardigd, beelden de Grote Zaal opnieuw uit. Daaruit
blijkt, dat de schouw, die voor een deel schuil gaat achter een grote loterij-installatie
vandaar ook de naam Loterijzaal was volgehangen met trofeeën, kennelijk uit
de Spaanse Successie-oorlog. Diverse paukenstellen zijn links en rechts van die
schouw opgehangen. Helaas is er ook reeds een groot aantal geheel kale vlagge-
stokken of met enkele flarden eraan afgebeeld. Daardoor lijkt de zoldering veel meer
door te komen, dan op het schilderij van Van Deelen uit 1651. Men kan onder de
trofeeën tegen de muur eveneens enige houten bordjes onderscheiden, waarvan
reeds sprake was.
Beide afbeeldingen laten ook de boekwinkels zien, die in een eeuw tijds de kramen
met meer gevarieerde koopwaar uit de tijd van Van Deelen hadden ver
drongen.
Een nieuwe serie trofeeën werd op 15 december 1786 in de Grote Zaal of Loterij
zaal opgehangen, bestaande uit 27 Oosterse vlaggen, welke in 1784 tijdens een vloot-
expeditie door Kapitein Jacob Pieter van Braam op de kust van Malakka waren
veroverd. Hiervan zijn 11 exemplaren bewaard, waarvan er inmiddels 7 zijn ge
restaureerd.
Zowel de documentatie hiervan, in de vorm van tekeningen berustend in het Neder
lands Historisch Scheepvaartmuseum, als de vrij goede kwaliteit van de overge
bleven vlaggen, maakten de identificatie niet moeilijk.
Deze en andere niet uit Europa afkomstige trofeeën zullen echter te zijner tijd elders
worden besproken.
Als eenling afkomstig uit een oorspronkelijke serie van drie Russische vaandel
trofeeën, hangt in het „oude gebouw" van het Legermuseum een gerestaureerd
vaandel, dat tijdens de Slag om Bergen in Noord-Holland op 19 september 1799
werd veroverd.
Een Russisch infanterie-regiment telde in die tijd zes compagnieën; de eerste com
pagnie voerde het regimentsvaandel, terwijl de vijf andere compagnieën elk een
eigen vaandel hadden.
Het kolonelsvaandel had een wit, het compagniesvaandel een gekleurd kruis. In het
midden van het kruis bevond zich een helder oranje cirkel, waarop een zwarte
dubbelkoppige adelaar was gemonteerd, omgeven door twee groenblauwe linten. Op
de borst van de adelaar was een rood schild met het wapen van Moskou, omrand
door een halsketting van de orde van Sint Andreas. Elke adelaarskop droeg een
gouden kroon, de klauwen droegen globe en scepter. Boven de adelaar, tussen de
31
