Winst en verlies in de 19e eeuw
vaandel uit 1799. Deze indruk wordt bevestigd door een gravure van C. Boogerts
(1745-1817), waarin van ontplooide vlaggen weinig is te zien. Het in de optocht
meegevoerde gelegenheidsvaantje met het wapen van Amsterdam en de opdracht,
luidende „Louis Napoleon, Koning von Holland, schenkt aan zijne hoofdstad Am
sterdam deze zegetekenen door dappere Nederlanders op derzelver vijanden ver
overd", is nog aanwezig in het Rijksmuseum te Amsterdam.
Afgezien van het feit, dat de trofeeën staatseigendom waren en Lodewijk Napoleon
niet het recht had deze weg te schenken, zal men zich wel moeten afvragen hoeveel
fragiele trofeeën tijdens deze verplaatsing en ontplooiing zijn verloren gegaan, dan
wel verder zijn verwoest.
Nadat de stadsraad zich naar de Oude Zijds Voorburgwal had verplaatst, betrok de
Koning van Holland zijn nieuwe Paleis op de Dam. De trofeeën bleven in het Paleis,
hoewel men zou menen, dat de stad Amsterdam de eigenaresse was geworden. Aan
de collectie werden zelfs een aantal scheepsvlaggen toegevoegd door toedoen van
een volijverig paleisintendant, die trofeeën had „ontdekt" in Hellevoetsluis en Am
sterdam.
Uit een inventaris van die tijd ontlenen wij, dat er omstreeks 1808 nog 266 vaandels
en standaards (waaronder kale stokken meegerekend) en 9 stel pauken aanwezig
waren, afgezien van de scheepsvlaggen. Vergeleken met de eerdergenoemde totalen
stellen wij vast, dat er toen al minstens 100 vaandels en standaards waren ver
dwenen. Eveneens bleven de 3 trompetten, afkomstig uit de Slag bij Nieuwpoort,
spoorloos en ook de wellicht vergeten houten bordjes met aanduidingen uit de
Grote Zaal te Den Haag.
In datzelfde jaar 1808 werd de collectie naar de „grande salie du Palais" overge
bracht, zoals men in deze tijd van tweetaligheid de „Grote Zaal" van het Paleis op
de Dam ook noemde. Een gravure in een gids van Amsterdam uit de Franse tijd,
gemaakt door Witsen Geysenbeek, wijst uit dat boven de ingang naar het Oosten
van deze zaal en wel onder de grote klok, een beperkt aantal vlaggedoeken (schuin
naar boven) was uitgehangen.
De graveur E. Maaskamp beeldde in 1825 het interieur van deze zaal uit, waaruit
wij kunnen zien, dat ook boven de ingang naar het Westen ter weerszijden van
de Atlasfiguur - vlaggen schuin naar boven hingen. Toen heette de „grande salie
allang „Groote Zaal", behorend tot het nu aan Koning Willem I toebehorende Paleis
op de Dam. De stellen pauken waren toen al spoorloos verdwenen.
Tijdens de regering van deze vorst (18131840) werd een aantal Indische vlaggen
in deze zaal opgehangen, welke afkomstig waren uit de z.g. Java-oorlog (1825
1830) tegen Diepo Negoro en de expeditie van de Generaal De Koek tegen
Palembang in 1821.
Ook deze trofeeën, die bijzonder interessant zijn wat betreft hun religieuze karakter,
zullen te zijner tijd apart worden beschreven.
Koning Willem III (18491890) liet in het begin van zijn regering de twee Neder
landse vlaggen, die boven de citadel van Antwerpen wapperden tijdens het beleg
daarvan door de Fransen (1832), ophangen, respectievelijk aan de kroonlijst naar het
Noorden van de Burgerzaal en tegenover de troon in de z.g. Troonzaal.
36
