'óOo
mandement van Heusden waar; gemonteerde jachten beschermden de
onderwaterzetting. In Mei kwam de commandeur Johan Franqois van
Schagen-Sliedrecht met zijn vaan ruiters het zwakke garnizoen ver
sterken en nam het bevel over van den majoor Bisschop (1).
V. De Bondgenooten.
De mogendheden, op wier hulp de Republiek meende te mogen
rekenen, waren de mede-onderteekenaars van het Viervoudig Verbond
Denemarken, Brandenburg en Brunswijk-Luneburg en van het Drie
voudig Verbond Groot-Brittannië en Zweden voorts Spanje en den
Roomsch keizer Leopold met enkele Duitsche Vorsten.
Zweden had vrij geregeld de Spaansche subsidies ontvangen door
tusschenkornst van de Republiek, welke daarbij den geheimen wensch
koesterde om in geval van nood op kosten van Spanje het Zweedsche
leger te eigen bate aan te wenden. Willem van Haren vertrok als
afgezant naar het Zweedsche Hof met opdracht om het Rijk over te
halen tot een „alliancie defensive", waarbij Zweden, tegen vooruitbeta
ling van 180.000 rijksdaalders per drie maanden, een leger van minstens
5000 paarden, 11000 man infanterie, de noodige artillerie en trein be
schikbaar zou stellen. De koopmansgeest der Republiek trachtte, op
grond van het dd. 28 Juli 1667 vernieuwde tractaat van 1640, voormeld
bedrag tot 16.000 rijksdaalders per maand te beknibbelen, tenzij Zweden
4000 man zonder subsidie wilde leveren. Door de vertraagde toestemming
der provinciën duurde 't tot Januari 1672 alvorens de onderhandelingen
voor goed konden beginnen. Zweden toonde zich alleen bereid tot hulp
aan den meestbetalendehetgeen leidde tot loven en bieden tusschen
Willem van Haren en den Franschen vertegenwoordiger de Pomponne.
Laatstgenoemde won het pleit. Op 14 April 1672 kwam tusschen Zweden
en Frankrijk een verdrag tot stand, waarbij eerstgenoemde beloofde te
zorgen, dat de Duitsche vorsten zich niet met een oorlog tegen Frankrijk
zouden inlaten. Het door Johan de Witt opgetrokken gebouw van jliet
Drievoudig Verbond stortte in elkander. Toch bleef de Republiek rekenen
op de kans om te gelegenertijd de verbintenis met Zweden nauwer toe
te halen. Bij aanvaarding van de regeering door koning Karel XI
meende men de gelegenheid daartoe gunstig. Geboren dd. 24 November
1655, was hij in 1660 zijn vader Karel X opgevolgd onder voogdij van
een rijksraad en van de koningin-moeder Hedwig Eleonora van Holstein-
Gottorp. Bij zijn kroning op zeventienjarigen leeftijd scheen een anders
(1) Res. H. 19, 21, 2G Januari, 1, 6 Februari, 2,4,-5 Maart, 13 April, 11, 13, 23 Mei,
8, 10, 13, 15, 20 Juni, 14 Juli, 7, 19 Augustus, Res. S. G. 13 April, Seer. Res. S. G. 20
April, 2, 5, 8, 12, 17. 23 Mei 1072.
20
