887
van Zeeland vereerden Beeckman met de opengevallen compagnie van
den luitenant-kolonel Pierre de Berthier de Valandre, die daarvan na
een vijftigjarigen diensttijd afstand had gedaan. Monterey zond vier
compagnieën naar Sas van Gent, een compagnie naar Aardenburg en
negen compagnieën dragonders naar Sluis (1).
XI. StaatsomwentelingPrins Willem IIIkapitein- en admiraal-gene
raal van de Unie.
De haat tegen Joiian de Witt en het misnoegen over zijn staatkundig
beleid namen hand over hand toe. Bij zijn terugkeer in den avond van
20 Juni uit de vergaderzaal der Staten van Holland werd hij door vier
jongelieden aangevallen en ernstig gewond. Het hof van justitie ver
oordeelde een dezer lichtzinnigenJacob van der Graaf, wegens „crimen
„laesae Majestatis" tot de straffe des doods, welke hij op 29 Juni
onderging. De Witt wilde geen genade voor recht doen gelden en
beging daarmede een staatkundigen misslag, welke den haat tegen hem
te levendiger aanwakkerde. Het volk van 's-Gravenhage en andere
steden geraakten in beroering. Dordrecht was de eerste stad, waar de
burgers den magistraat dwongen om den prins van Oranje tot stadhouder
te verklaren, welk voorbeeld in vele andere steden werd nagevolgd (2).
Leiden schreef ter Staten-vergadering den ongelukkigen toestand van
's lands militie toe aan het feit, dat de kapitein-generaal zich tot in de
minste bijzonderheden naar de bevelen en inzichten van de „politicque
„regieringe" moest regelen, nimmer zelfstandig mocht besluiten tot het
geen hij in 's lands belang noodig achtte. Daarom stelden de Leidsche
afgevaardigden voor om aan den kapitein-generaal vrije beschikking te
laten over alle patenten voor de militie, de burgerij en de huisluiden
over de garnizoenen, bezettingen, versterkingswerkenmagazijnen, am
munitie van oorlog; hem tevens te machtigen om alles te verrichten
wat hij in het belang der verdediging noodzakelijk achtteHolland moest
bij deze gewichtige zaak, in afwachting der besluiten van de bondge-
nooten, het voorbeeld geven. De Staten van Zeeland hadden reeds in
Maart aan den Prins het recht toegekend om bij de troepen hunner
repartitie de te velde openvallende plaatsen aan te vullen. Op 2 Juli
gingen zij de bondgenooten voor met de benoeming van Zijn Hoogheid
tot hun kapitein- en admiraal-generaal. Den vorigen dag hadden de
Staten van Holland elkander van den eed op het Eeuwig Edict ontslagen.
Op 3 Juli volgde 'sprinsen benoeming tot stadhouder, kapitein- en admi
raal-generaal van Holland en West-Friesland. Op aandrang van de in
zienswijze zoo sterk veranderde Heeren van Holland werd op 8 Juli door
(1) Ros. S. G. 10, 27 Juni, Seer. Res. S. G. 30 Juni, 3 Juli, Res. Zeeland, 30 Juni, 1, 29
Juli 1072. Pamfletten 10004-10057, 10516.
(2) Res. S. G. 21 Juni, 4-0 Juli 1072. Pamfletten 13136, 10137.
22
