348
zijn, de Europeesche staten, evenals Noord-Amerikade
verdediging der eigen havens en vaarwaters stelselmatig
uitgewerkt, en ook bijna al het voor de voornaamste
versperringen benoodigde torpedo-materieel aangeschaft en
tot dadelijk gebruik opgelegd hebben.
Turkijedat in den laatsten oorlog menige torpedo
gelegden ook in de laatste jaren proeven daarmede ge
nomen heeftbezit echter bij lange na niet zulk een
uitgewerkt torpedo-verdedigingsstelsel als de overige
staten, daar tot nu toe het torpedo-wezen in Turkije
vooral door een te groot vertrouwen op de zeemacht,
niet naar waarde geschat werd.
Ook Spanje en Griekenland, de eerste mogendheid
voornamelijk tengevolge van haren politieken toestand
zijn op dit punt zeer achterlijk gebleven.
2. Spar-torpedo' s.
Deze torpedo's, die tegenwoordig als defensief en a.ls offen
sief wapen worden aangewend, gaven in den Amerikaan-
scheu oorlog (1861 -1865) dc beste resultaten in vergelij
king met de andere torpedo-shorten, en werden ook het meest
toegepast. Men bevestigde de spar-torpedo s echter toen
slechts aan kleine bootjes, terwijl ze eerst in laterentiid
ook aan groote oorlogsschepen worden toegevoegd. In
Engeland en Frankrijk werden in 1866 met deze soort
torpedo's proeven genomen, en Duitsehland rustte in xMO
eene geheele vloot van kleine stoomschepen met spai-
torpedo's uit, die echter weinig bijzonders ondernam.
Door het onvoldoende der proefnemingenen het geringe
voordeelaanvankelijk met deze spar-torpedo s behaald
scheen het, dat de toepassing daarvan voor die van andere
soorten zou moeten wijken.
Groote beletselen voor haar gebruik warén de moeielijk-
