370
tot zich", schreef de Freycinetvan daar overhaasting in alle
bewegingende aanhoudende gedachte dat men de zaken
moest dwingen om een voordeel te behalende verwer
ping van alle voorstellen die niet dadelijke gevolgen kon
den hebben. Het was eene moeilijke taak, welke de Fran-
sche generaals te vervullen hadden; men kon van hen
slechts verlangen dat zij zich aan geene nederlagen bloot
stelden doch eischte daarentegen groote dingen van hen.
Eene onpartijdige beoordeeliug der gebeurtenissen doet
ten volle uitkomen dat het ministerie van oorlog, zijn
rol van organisateur verlatende en zich mengende in de
bevoegdheden der generaals, een groot aandeel heeft gehad
in de onheilen, die nu volgden. Eenige maanden te voren
had een te Parijs voorgeschreven plan geleid tot de neder
laag te Sedan; maar hoe hard de les ook was geweest,
men wist er niet zijn voordeel mede te doenen de delega
tie van Tours meende, op dezelfde wijze de plannen te moe
ten voorschrijven en uit de verte de bewegingen te moeten
besturen. Snel handelenop groote schaaldit scheen
de beweegreden van al hare besluiten te ziju. Overigens
voegden zich, bij het vaderlandslievend verlangen om zoodra
mogelijk uit den benarden toestand te geraken waarin
Frankrijk zich bevond, geschiedkundige herinneringen,
alleszins geschikt om het oordeel te benevelen van de
mannendie het lot des lands in handen haddende
vrijwilligers van 1792, de commissarissen bij het leger
van de conventiede geestdrift die tegen alles opwoog
in één woord, alleen de terugkeer tot de traditiën der
eerste republiek kounaar de meening van den dictator
het land redden. Deze hersenschimmenwaarvan men de
vaderlandslievende zijde niet over het hoofd mag zien,
werden echter geheel te niet gedaan door de omstandighe
den de vijand was in het hart des landsde hoofdstad
was ingesloten, en boven alles was er een krachtige geest,
