372
kommandement moeten vervangenmaar hem niet daar
in moeten handhaven, hem te gelijkertijd de middelen
ontnemende om het bevel te voerenom hem pas terug-
te roepen na eene nederlaag!
Men vergelijke dezen generaalonder de hier geschetste
omstandigheden, met de Duitsche aanvoerders, die uit
het hoofdkwartier aanwijzingen ontvingen, maar op de
plaats zelve en op hunne persoonlijke verantwoordelijk
heid de maatregelen voor de uitvoering bepaalden. Het
is niet twijfelachtignaar welken kant de fortuin over
hellen moest.
Nevens de onophoudelijke inmenging van het bestuur
in de militaire zaken moet nog een feit worden vermeld,
dat de Franschen steeds in het nadeel bracht. De aan
dachtige lezing van het verhaal van den Duitschen ge-
neralen staf toont, dat de generaals der eersten bijna voort
durend de krachten des vijands overdreven, ja somtijds
verdubbelden. Hunne beste verontschuldiging ligt in de
stelselmatige neiging van het bestuur der nationale ver
dediging, om ze buiten alle verhouding te verkleinen.
Hoe dit nu ook zij, het oogenblik scheen aangebroken
om ter ondersteuning van Parijs op te trekkenhet Duit
sche hoofdkwartier verwachtte eene groote offensieve bewe
ging van" het in de provinciën gevormde leger, en wel in
het bijzonder langs den weg van Mans naar Versailles.
Om aan die zijde de insluitingslinie te dekkenwerd het
leger van den groothertog van Mecklenburg-Schwerin
naar de zuidwestzijde gedetacheerd. Maar deze verwach
tingen werden niet verwezenlijkt, zoodat de Groothertog
zich meer naar het oosten verplaatste, om zich in verbinding
te stellen met prins Kareidie aan de middel-Seine aan
kwam.
Het leger van de Loire, toen samengesteld uit het 15",
16e, 17e, 18e en 20e korps, kwam alzoo tusschen twee legers.
