267
Ik heb een groot aantal dorpen van geestdrijvers gezien,
in 1843 naar Transkaukasië gezonden op bevel van Keizer
Hikolaasik heb veel gepraat met de boeren; hun toe
stand is betreurenswaard. Allen in den beginne rijk,
gelijk de meeste Russische sektarissen zijn zij aanmer
kelijk verarmd. Het klimaat der vlakten, dat is van de
eenige besproeide en dus betrekkelijk vruchtbare plekken,
niet kunnende verdragenhebben zij zich hoog in het
gebergte genesteldwaar de sneeuw gedurende een derde
van het jaar den bodem bedekt en hun de ruwe winters
van hun land van herkomst herinnertaanhoudend ver
volgd door het Armenische bestanddeeldat de overhand
heeft in de gemeenten, zoowel als in het bestuur van
Transkaukasiëzijn zij trapsgewijze beroofd geworden van
een goeddeel der gronden, die meu hun zonder plannen,
zonder officieele bescheiden van eenigen aard gegeven
haden hebben zij zich verplicht gezien den akkerbouw bij
na geheel te laten varen.
Hun specialiteit is nu, karren en paarden te houden
voor het vervoer van koopmansgoederen. Deze zelfde
omstandigheden zullen zich weder onveranderlijk voordoen
in alle latere kolonisaties, die men zal kunnen beproeven
de buitengewone hitte van het luchtgestel en de klein
geestige, wraaklustigeop kuiperijen bedachte geest der
Armenische bevolking zullen altijd ouoverkoomlijke hin
derpalen opwerpen. Men zoude, om goed te handelen?
al de anti-Russische bestanddeelen van den Ivaukasus
met wortel en tak moeten uitroeiendoor middel der
groote meren, die niet zeldzaam zijn, de bergachtige ge
deelten vloeien, ze doorsnijden van goede wegen, dat is
te zeggen een wonder, dat geen bewind ooit heeft kun
nen volbrengen, dat alleen de eeuwen langzamerhand
kunnen verrichten.