184
zich verteederen door het ongeluk van dien krijgsman,
dien een roemlooze dood deed vallen te midden zijner
overwinningendien de pest op een ziekbed wierptoen hij
in zijn overwinnaarsdroomenreeds zijn vanen zag wappe
ren op do kerktorens van Sebastopol, en diena aan de
kogels onsnapt te zijn, aan de cholera bezweek. Zeker
is het beeld dat de geschiedschrijver van den maarschalk
geschetst heeft, op vele punten nauwkeurig; ja, hij was
vurig, schrander, geestdriftvol, bezield met liefde voor
roem en voor een grooten naamdat zijn hoedanigheden
die zelfs condottieri, zelfs Beiterzelfs gehuurde geluk
zoekers gehad hebbenin alle tijden en bij alle volken.
Maar als het Saint-Arnaud geldt, valt er dan niets bij
te voegen? Moet men zich niets voorbehouden in een
oordeel omtrent dien naam, schitterend maar bevlekt tevens?
Saint-Arnaud is niet een generaal gelijk ieder ander. Kon
men, zelfs in den schitterenden stralenglans van de Alma
vergetentegen welken prijs hij de eer gekocht had, zijn
leger aan te voeren; wat zijn krijgsmansloopbaan zoo voor
spoedig gemaaakt hadwelke daden hem den maarschalk
staf hadden bezorgd? De man van de Krim is ook de
man van den Boulevard Montmartreop dat hoofd, dat
men ons slechts toonen wil als gekroond met lauweren
drukte ook de grootste misdaaddie een krijgsman kan be
gaan tegen zijn land Die man hadna er lang over
gepeinsd te hebben in de bergen van Kabyliëde vertegen
woordigers van het volk weggejaagd, met bajonetsteken
al de openbare vrijheden vernietigd, in de straten van
Dit is te algemeen gesproken. Veel hangt hierbij af van de om
standigheden, van liet gedrag en de populariteit der Kamer, van het kies
stelsel, van den staat van verrotting of contagium des lands, enz. Har
rison, die op last van Cromwell, het parlement uiteenjoeg, wordt even
min als zijn lastgever voor misdadiger uitgekreten.
Vertaler.
