209
"W ellmgton en Blücher zouden gemakkelijk in aanhoudende
gemeenschap gebleven zijn. In de werkelijkheid kwam de
voor Napoleon zoo rampspoedige overeenstemming zonder
telegraaf tot stand door de werkzaamheid van Gneisenau,
den chef van Bliicher's generalen staf. Den 17 eo des
avonds begaf Gneisenau zich van Wasvre tot Wellington,
en m hun onderhoud werd overeengekomen, dat, zoo
Napoleon zich op de Engelschen wierp, deze den slag zouden
ontvangen voor het bosch, te Mont-Saint-Jean. In dit
geval verbond Gneisenau zich de Pruisen ter hulp van
Wellington te voeren, met uitzondering van een korps,
dat lnj aan de Dyle zou laten om langs die rivier de
Fransche korpsen in bedwang te houden, die den staart
van het Pruisische leger volgden (Grouchy)zoo daarentegen
i apoleon zich op de Pruisen bij Wasvre wierp, nam Wel
lington de verbintenis op zich, onmiddellijk naar de Dyle
te snellen om aan hunne zijde te vechten.
Men kent den uitslag der worsteling: Pirsch enBülow
kwamen om zes uur des avonds op het slagveld, Ziethen
vertoonde er zich tegen acht uur. De aankomst dezer
75,000 man in de flank der Franscken, die in gevecht-
waren gewikkeld met Wellington sinds elf uur 's morgens
besliste spoedig over het lot van den slag.
Aan die zijde in 't onbetwistbaar, dat in de omstan
digheden, die de oorlog had te weeg gebracht, het" gébruik
van den telegraaf de taak der bondgenooten zou hebben
vereenvoudigd en hun overwinning nog beslissender ge
maakt. b
Maar laat ons ook de andere zijde van het vraagstuk
beschouwen. Wat deed Grouchy? Dit is een kreetdie
legendarisch is geworden. De telegraaf, zoo hij bestaan
had, zou met m gebreke zijn gebleven het antwoord te
geien, dat al de historische twistschriften nog niet hebben
14
