363
Bonaparte hield niet van redevoeringen. Op St. Helena
zeide hij tot den generaal RogniatDe krijgstucht ver
bindt de troepen aan hunne vaandelstoesprakente
midden van 's vijands vuur, maken hen niet dapperder.
De oude soldaten luisteren er nauwelijks naar, en de
jongeren vergeten ze op het eerste kanonschot. De hou
ding des aanvoerders, de toegenegenheid en achting wel
ke de soldaten hem toedragenzijn meer waard dan de
schoonste redevoering.
Door de openbaarmaking der briefwisseling van Napo
leon zijn verschillende feiten bevestigd geworden, welke
men tot nu toe in twijfel trok. Zoo luidde het verhaal,
dat, tusschen de dagen van Lonato en Castiglione, een
Oostenrijksch korps van 4000 man gevangen genomen
zoude zijn. Michaud zetin zijn Openbaar en bijzon
der leven van Napoleon Bonapartedit verhaal op reke
ning van hendie steeds wonderen van hunnen held
wilden melden. „Als men de zaken nauwkeurig onder
zoekt", zegt hij, „dan blijkt dat er destijds geen Oosten
rijksch korps genomen is, en dat ook geen troep van zoo
danige belangrijke sterkte zich heeft overgegeven.
Nu vinden wij in het rapport aan het Directoire over
den vijfdaagschen veldtocht niet alleen een uitvoerig be
richt omtrent bedoelde gevangenneming, die op den 4cn
Augustus 1796 plaats vond; maar in de algemceno
Correspondance treffen wij zelfs een op dien datum ge
schreven brief aanvan Bonaparte aan den gouverneur
van Brescia, waarin gemeld wordt dat de 4000 krijgsge
vangenen 's avonds aldaar zullen aankomen, en dat derhalve
voor brood moet worden gezorgd.
Men vindt reeds in het eerste deel van het hier be
sproken werk een tal van voorschriften betreffende de
oorlogvoering, die, allen vereenigd, eene verzameling
