- 378
terugdeinst, maar de afwisseling, aan liet campagneleven
verbonden, doet hem de doorgestane ellende spoedig
vergeten en de op liet gevecht volgende marschen, het
leven in bivaks en kantonnementenwisschen de onaan
gename indrukken spoedig uit.
De gezonde marcheert verder, de zieke en gewonde
blijft in de ambulance achter.
Geheel anders daarentegen is de toestand van den sol
daat van den soldaat in eene belegerde vesting; de opsluiting
binnen den engen kring der versterking werkt reeds op zich-
zelve demoraliseerenddikwijls heeft bij gebrek aanlicht
en lucht in de met menschen opgevulde bomvrije gebouwen;
de voeding wordt slechter naarmate het beleg langer duurt;
de man is overstelpt met werkzaamheden van allerlei aard
waaraan hij tot nu toe vreemd was, en waardoor zijn
krachten uitgeput worden. Daarentegen ziet hij slechts
zelden oenig resultaat van zijne trouwe plichtsbetrachting.
Epidemiën van allerlei aard woeden om hem heen en
maanden lang is hij dag en nacht, zoowel in het kwar
tier als op de wallen, aan de vijandelijke projectielen
blootgesteldsteeds heeft hij dood of verminking in 't
verschiet; zijn strijd is lijden, zijne overwinning bestaat
slechts in het afweren van een dreigend gevaar.
ad IY. De versterkte plaatsen van den tegenwoordigen
tijd zullen in den regel moeten bestaan uit eene versterkte
kern en een kring van vooruitgeschoven forten, waardoor de
vijand op zoodanigen afstand kan gehouden worden, dat
zijne projectielen in de eerste tijdperken van de belegering
de hoofdomwalling niet kunnen bereiken.
Talrijke bomvrije gebouwen en eene uitrusting aan
artillerie volgens de eischen van den tegenwoordigen tijd
zijn dringend noodzakelijk.
ad Y. De bezetting, bewapening en inrichting van eene
vesting moeten het ondernemen van groote uitvallen mo-
