386
invloed op den gang van den oorlog kunnen uitoefenen,
zijn de volgende:
1. "Wanneer zij een défilé afsluiten, dat door den
vijand slechts langs een grooten omweg kan worden om
getrokken, met andere woorden wanneer zij vallen in de
categorie der sperplaatsenzooals b. v. BitcheMezières
Toul, Soissons, Laon en anderen.
Deze plaatsen moesten in den Fransch-Duitschen oorlog
genomen worden, omdat zij spoorwegen afsloten, wier
bezit voor de Duitscliers van belang was voor den gere-
gelden aanvoer van aanvulling uit de in de operatie
basis opgerichte depots.
2. In den partijgangers -, in 't algemeen in den kleinen
oorlog en vooral in volksoorlogen, daar zij dan nog tot
steunpunt kunnen dienen voor de ondernemingen van vrij
korpsen en gewapende volksbenden. Doordien namelijk
oorlogenwaaraan het geheele volk met hart en ziel deel
neemt, meestal met buitengewone hardnekkigheid gevoerd
worden, kunnen dikwijls kleine vestingen nog een lang-
durigen weerstand biedengetuige het voorbeeld 's an
de energieke verdediging van zooveel kleine Spaansche
vestingen in de oorlogen met Napoleon I.
Hoewel dergelijke ideale verdedigingen tengevolge van
den enormen vooruitgang bij het artilleriewezen tot de
zeldzaamheden zullen gaan belmorentreffen wij er toch
nog enkele in den Fransch-Duitschen oorlog aan, zooals
b. v. de roemrijke verdediging van Bitche.
Overweegt men nu aan den eenen kant den geringen
invloeddie thans nog onder gewone omstandigheden door
kleine vestingen op den gang van den oorlog kan worden
uitgeoefend, stelt men daartegen over de diensten die
zij nog in volksoorlogen kunnen bewijzen, en neemt
men verder in aanmerking dat in de tegenwoordige oor
logen meestal de bevolking daaraan zal deel nemen, dan
