47
geen voorwendsel over om het duel als eenig middel tot
herstel van gekrenkte eer te verdedigen.
„Eerst onder zulke voorwaarden kunnen dan tegen een
op eigen hand ondernomen duel strenge straffen bedreigd
en opgelegd worden.''
In 1779 werd in Beieren een mandaat uitgevaardigd, nage
noeg gelijkluidend aan dat van Pruisen. De duellisten wer
den gestraft met verlies van ambten en waardighedenzelfs
al had er nog geen duel plaats gehad; zij, die ambteloos
waren, werden gestraft met 3 jaren gevangenis en verlies van
goederenen zjjdie niets bezatenmet 6 jaren gevangenis.
In Oostenrijk werden in verschillende mandaten de duels
verboden en bedreigd met boeten en gevangenis.
Men verhaalt van keizer Jozef II de volgende anecdote.
Een officier had van een zijner kameraden een klap ge
kregen. De keizer, dit vernemende, gelast eene revue,
verschijnt met den beleedigden officier op het balkon van
zijn paleis en reikt hem ten aanzien van allen de hand.
Op hetzelfde oogenblik ontving de beleediger onder het
balkon een klap van den beul.
In de Nederlandsche gewesten hebben de gerechtelijke
duels gelijken tred gehouden met die van Frankrijk en
Duitschland.
In Holland hadden de steden Leiden, Delft, den Haag
en Haarlem het recht om eene kampplaats te bezitten,
terwijl het geslacht van Wassenaar langen tijd het ambt
van „Kreilwaarder" (inspekteur der duels) bezeten heeft.
De Brabantsehe wetten veroorloofden het gerechtelijke
duel slechts onder zekere voorwaardengeschillen tusschen
militairen moesten steeds door de autoriteit worden bij
gelegd. In een plakkaat, in 1667 te Brussel uitgevaardigd.
