233
meer van hem waarneemt, zoo nadert men ook in het
krijgsspel mot eiken zet meer tot zijne tegenpartij, ziet
men meer van hare bewegingen en tracht men hare oog
merken te doorgronden, tot dat zich eindelijk alles aan
ons oog vertoont en het doel bereikt wordt.
4e Is het krijgsspel eene voortdurende terreinstudie.
Het zal dunkt mij wel geen breedvoerig betoog behoe
ven om niet alleen het nut maar ook het noodzakelijke
van deze studie uiteentezetten, en dat de kennis van het
kaartenlezen een voornaam punt, een even noodzakelijk
vereischte is om zich in de troepenleiding te bekwamen.
Men herinnere zich slechts het antwoord van Napoléon I,
toen hem eens gevraagd werd, waaraan hij toch zijn succes
het meest te danken had: j'ai pondu sur ld carte".
Door voortdurende oefening en studie hierin, in verband
met de toepassingen op het terrein zelf, zal men den ver-
eischten practischen blik kunnen verkrijgen, het zoogenaam
de coup déoeïl.
Ten slotte maken de discussiën na afloop eener krijgs-
speloefening gedurende de oefening moeten zij zoo min
mogelijk plaats hebben het belangrijkste en het leer
zaamste gedeelte van het geheole krijgsspel uit, vooral
wanneer deze goed geleid worden. Een ieder toch is dan
verplicht, zijne motieven voor de uitgevoerde handelingen
of voor de gemaakte aanmerkingen uiteentezetten, en
door wrijving van denkbeelden kan men vaak tot juiste
inzichten geraken.
Om met vrucht aan het krijgsspel deel te kunnen
nemen, is kennis van de regelen der tactiek en van de
krijgsgeschiedenis een vereischte. Het krijgsspel is alzoo
niet een spel, dat slechts dient tot eene aangename tijd
verkorting, maar wel degelijk als eene ernstige tactische
studie moet worden beschouwd.
Door de beoefening van dit spel treedt de ware tactische
