456
rottan wisten te bewerken, onderricht te geven in het
vervaardigen van bedoelde verbanden. Eerst toen ik ver
onderstelde, dat de ongespleten fijne rottan beter zoude
voldoen dan de gewone, overal te verkrijgen, zoogenaamde
bindrottan, ontving ik dien door de' welwillendheid van den
Heer Tolson, die ze voor mij kosteloos uit Pinang liet
komen. Later bleek het, na de toepassing er van in het
hospitaal te Panteh-Perahdat de gespleten rottan beter
aan de verwachting beantwoordde, waarom ik mij toen
daarvoor bij den Heer DozijMajoor der Genie, ver
voegde, die mij niet alleen aan eene voldoende hoeveelheid
bindrottan hielp, maar ook toegang verleende tot den
Gcnie-constructiewinkel in Atjeh om eenige bekwame
werklieden, onder mijne leiding, alle uit ijzerdraad en hout
bestaande chirurgische toestellen voor de gekwetsten te
laten maken.
Als leiddraad voor het daarstellen van bovenbedoelde
toestellenvolgde ik het toen juist uitgekomen werk van
Professor Friedrich Esmarch. Volgens de teekeningen
werden vooral de van ijzerdraad te vervaardigen toestellen
nauwkeurig en in zeer korten tijd nagemaaktterwijl eeni
ge der voornaamste, voor het gebruik te velde bestemde
rottanverbandenvolgens op eene plank met inkt gemaakte
teekeningendoor de dwangarbeiders in voldoende hoe
veelheid werden vervaardigd. Met het oogdat ik soms
later in Atjeli mijne collega's van dienst zou kunnen zijn,
door hen in het bezit te stellen van de zoogenaamde son
de van Nélatonter opsporing van kogels in wonden
had ik vóór mijn vertrek uit Nederlandvan zoogenaamde
porceleinklei uit de fabriek van den heer Clermont te
Handbuch der kriegschirurgischen Technik. Eine gekrönte Preis
schrift, von Dr. Friedrich EsmarchProfessor der Chirurgie an der Uni-
versitat zu Kiel. Hannover 1877.