540
clen stellendeuit vrees voor perkara's, met slechts even die
voorschriften op te volgen,-en zich alzoo onthoudende van alles
wat het welzijn van het leger zoude kunnen bevorderen. Op
dezen weg heeft men reeds meer dan eene schrede gedaan.
Eene dergelijke wijze van dienen, daaruit voortvloeiende, dat
ieders plichten of niet of slechts onvolledig omschreven zijn,
waardoor een ontijdig ingrijpen in ieders verantwoordelijkheid
ontstaat of waarbijin het tegenovergestelde gevaliedereen
en dus eigenlijk niemand verantwoordelijk is, moet tot ver
slapping der krijgstucht leiden, daar men deze dan als eene
kwelling gaat beschouwen, als een middel tot heerschen, in
plaats van tot volmaking.
Nog meer zal de krijgstucht ondermijnd worden, wanneer
men den militair gelegenheid geeft, de deugdelijkheid der voor
schriften in twijfel te trekken, die hem bij zijne eerste vorming-
als heilig werden voorgehouden en dat hij als zoodanig gre
tig aannam; thans nauwelijks is hij in het soldatengild opge
nomen of hij ziet ze geheel anders of wel niet opvolgen.
Het gevolg hiervan isdat b. v. bij de oefeningen zijne
aandacht verdeeld is, dat hij zich niet de minste moeite geeft,
het geleerde te onderhoudenminachtend de schouders op
haalt voor datgene wat men hem als bijna onfeilbaar voor
houdt, en zoodoende niet toeneemt in geoefendheid en ver
standelijke ontwikkelingen,- door dat hij geen vertrouwen
put uit het geleerde en twijfel moet gaan koesteren omtrent
de bruikbaarheid zijner aanvoerders, bij zoo veel afwisseling
van opvatting en inzichten, de moreele waarde van het leger
meer en meer achteruitgaat.
Wanneer wij ons afvragen of men bij het geven van voor
schriften wel altijd is indachtig geweest aan de hoofdbe
ginselen, in de in hoofde dezes aangehaalde citaten wegge
legd, dan kan ons antwoord daarop niet anders dan ontken
nend luiden. Vooral onze reglementen laten veel te wenschen
over. Ze wijzenwat de oefening van den troep betreft,
of groóte leemten aan' of ze zijn vaak practisch onbruikbaar.
Niet zelden wordt b. v. in eene volgende school het geleerde
yan eene voorgaande school weder omvergeworpen. Ook over
