60
denzonder op Indische eischon te lettenwaarmede zij
en hunne ondergeschikten blijkbaar onbekend waren.
De treurige toestand, waarin het Nederlandsche leger
verkeert, is gedeeltelijk het gevolg van de omstandigheid,
dat men voor een klein leger alles van groote legers,
zooals de Fransche en Duitsche, heeft willen overnemen.
Aan eene echt nationale legerorganisatiegebaseerd op
eene zuivere kennis van Nederlandsche en Indische toe
standen is daarentegen zoo 't schijnt weinig aandacht ge
schonken. Nu dweepen onze doctrinairen met alles wat
Duitsch is.
Hetzelfde verschijnsel is op het gebied der militaire
studiën natuurlijk ook te constateeren. Tot dusver geldt
op de inrichtingen van onderwijs uit het Fransch en het
Duitsch vertaalde taktiek b. v. voor Nederlandsche en
ook voor Indische taktiek. Toen ik noch ter schole ging,
en noch jaren daarnaleerde men aan Ilollandsche cadet
ten meer van den bergoorlog dan van den polderoorlog
veel van den aanval en de verdediging van rotsenkloven
en ravijnen, maar niets van den oorlog bij winterdagEn
voor ons, Indische cadetten was onze taktiek de Euro-
peescheomkranst met kampongs bamboe-doeriawoer-
awoer, klewangs en krissen, waartusschen op echt ro
mantische weinig wetenschappelijke, wijze de namen van
YeltmanPoland en Vermeulen Ivrieger gevlochten werden.
Terecht noemt men zulk eene taktiek geene Indische
evenmin als er op die wijze voor Frankrijk, behalve de
Algerijnschenoch eene MexicaanscheSijrische of Cochin-
Chineesche taktiek bestaat. De geliefdkoosde stelling,
dat de taktiek onder alle hemelstreken dezelfde iszal
ik dan ook niet tegenspreken. Maarmet ééne restrictie
en men zal het mij geenszins euvel duidendat ik hier
met het zelfde recht het bekende refrein van „terrein en
omstandigheden" citeer. Indisch terrein en Indische om-
