197
ginalen in den oorlog van 18611865 (Amerika) in dienst geweest
warenhet ééne was iets grooter dan de Sindorohet andere had
ruimte voor 477 lijders.
Tot mijn spijt is het mij niet mogen gelukken, de beschrijving
hunner inrichting ter vergelijking machtig te worden.
In het in 1878 onder den pseudoniem Monitor verschenen werkje,
getiteld „De transportschepen van het Indische leger", gebaseerd op
de ondervinding tijdens de eerste en tweede expeditie naar Atjeh
opgedaanen reeds boven aangehaaldbespreekt Monitor het vervoer
van troepen te water en als onderaf deeling daarvan ook het zieken-
vervoer te water. Na eene analyse der conditiën, waaraan dat
vervoer moet voldoenkomt hij tot de conclusie datnoch de oor
logschepen, noch de ingehuurde transportschepen als zoodanig voldaan
hebben of voldoen zullenmaar dat speciaal ingerichte transport (resp.
ziekentransport)-schepen, van gouvernementswege aangeschaft, een
vereischte zijn voor eene behoorlijke regeling van de transportdienst.
Tn zijne opgaven, die globaal genomen zijn, en minder de bijzon
dere inrichting van ziekentransportschepen betreffenrekent hij op
250 a 300 zieken per schip; voor koelies op 150.
Zeer behartigingswaardig zijn zijne opmerkingen, waar hij zegt:
Bij ziekentransport is snelheid van vervoer geen lioofdvereischte, maar
wel het comfort en de goede verpleging aan boord; ziekentransportsche
pen mogen niet voor vervoer van troepen of goederen gebruikt worden
en het is wenschelijk om hiervoor zeilvaartuigen te gebruiken, om de vele
voordeelen daaraan verbonden, echter gesleept door stoomschepen.
Hij wijst er op, dat op de regeering de dure plicht rust, om alle
zieken zooveel mogelijk met ziekentransportschepen te vervoeren,
niet met de mailbootenwaarvan de nadeelen door hem in het licht
gesteld worden; redenen waarom door hem dan ook, zelfs na de
aangebrachte verbeteringen in het ziekentransport te waterdoor de
indienststelling der Sindoro en Graaf van Bylandtdat ziekenver-
voer onvoldoende wordt genoemd. Ware het geoorloofd, om uit de
ingediende rapporten van de Off. v. Gcz. met de ziekentransport-
dienst te water belasteen en ander aantehalenmogelijk zouden daar
uit bewijzen voor Monitor's stelling te vinden zijn. Hoe de chef van
het wapen der genie in 1875 zich, volgens Monitorzeer gunstig
