246
waren deze marsehen zeker buitengewoon zwaar te noemen, doch overal
trokken de soldaten zegevierend door, en aan de marsehen om Orléans
ontleenden zij hunne volharding en hun vasten wil om de eenmaal
in hun bezit gehad hebbende stad weder op nieuw te bezetten. Ook
van het tegenovergestelde kunnen wij een voorbeeld geven, ontleend
aan de marsehen van het Fransche leger. Het was na den slag van
Weissenburghet teruggeslagen Fransche leger was onder den invloed
eener alles beheerschende paniekaller leus was, zich op het snelst
aan den hun op de hielen vervolgenden vijand te onttrekkenoogen-
blikkelijke vlucht het wachtwoord van allen. Bezield met zulk eene
eenheid van gedachte, brak eene kompagnie chasseurs van het leger
van Mac-Mahon des nachts ten 3 ure op om zich bij hun regiment
te voegen, dat na den slag zich op Niederbronn teruggetrokken had.
Dien- geheelen nacht hadden zij in een harden regen zonder vuur,
zonder beschuttingeene zware wachtdienst moeten doen. Te Hie-
derbronn vonden zij het regiment niet en 'gingen onmiddelijk door
naar Pfalzburg, waar zij, na een bijna onafgebroken marsch over een
rotsig en bergachtig terrein, langs ongebaande wegen en in een voort
duren den regen, 41 uur later aankwamen. Alleen de vrees voor
achterhaling door de vliegende Uhlanen met hun bijnaam van „overal
en nergens" kon hun de kracht geven tot het doorstaan van die
bovenmatige krachtsinspanningen wij zien dusdat overigens in het
marcheerenongeoefende soldatenzooals die Fransche en Saksische
troepentoch in staat waren, de zwaarste vermoeienissen te verduren
omdat zij in eene anderebetere richting er op voorbereid waren
gymnastie en schermen maakten deel uit van hunne vorming tot sol
daat.
En zoo ben ik tot het einde gekomen van hetgeen ik te zeggen
had. Het onderwerp is zeker niet uitgeputdoch zal dit wel vol
doende zijn, zich een goed denkbeeld van mijne meening te vormen
welke ik hoofdzakelijk te berde bracht om ze te kunnen toetsen
aan de kennis en de ondervinding onzer troepenofficieren. Vergun mij
dus de volgende stelling op te werpen en ze aan het debat over te geven
„De oefening van den soldaat in het zich gewennen aan zware ver
moeienissen wordt te uitsluitend in marcheeren en belasten met den
