327
zetel van het opperbestuur verwijderde bezitting, waar het blijven
van do overheerschers in die gewesten en het behoud der vermeesterde
landen alleen mogelijk is door eene goede organisatie en formatie
van het leger in verband met aanwezige en vereischte instellingen,
en door eene sterkteformatie van officieren, kader en minderen, welke
in gewone tijden zeker niet minder mag zijn dan na eene mobilisatie
der veldtroepen, omdat eene tijdige en behoorlijke aanvulling dikwerf
hoogst moeilijk, zoo niet onmogelijk zal kunnen zijn. Is bovendien
zulk een gebied, alwaar voor de bewoners de strijd om het be
staan niet groot behoeft te zijn en zeker minder is dan in Nederland
door den grootcn rijkdom aan voortbrengselen eene zeer gewilde
bezitting en een welkome buit voor eene groote natie, bij wie het
denkbeeld van politiek overwicht slechts beheerscht wordt door de vrees
voor de overmacht van andere Europeesche staten, welke uit eigen
belang voor do zwakkere natie partij zullen kiezen, dan mag liet
minstens bevreemding wekken en voorzeker afgekeurd worden, dat
het defensiestelsel onzer O. I. bezittingen zoo hoogst gebrekkig en nog
niet eens vastgesteld isen geheel afhankelijk wordt gehouden van
de inzichten van het Ministerie van Koloniën.
1811, 1825 1830, en 1873 heden hebben uit de gevolgen
doen zien, wat een leger te lijden heeft, en welke nadeelen Ned.-
Indië ondervindt, wanneer de samenstelling en de indeeling van liet
Indische leger ondoelmatig, zijn, en het geene of hoogst onvoldoende
instellingen heeft voor onderhoud, vervoer, verpleging en aanvulling.
Ook door de in vredestijd ontbrekende samenvoeging van wapens en
diensten, de elementen welke den vijand bestrijden en in hot eigen
onderhoud voorzien, kunnen geene troepeneenheden als zelfstandige
deelen van het leger ontstaan, terwijl het centralisatiestelsel, geheel
beheerscht door heerschzucht en egoisme, de verdeeling van den arbeid
als eene besparing van kracht te niet doet en de toepassing van zuivere
strategische, tactische en staatkundige beginselen, als grondslagen bij
het samenstellen en onderhouden van het leger voor een goed de
fensiestelsel, onmogelijk maakt.
Professor Vissering zegt in het lie deel, op bl. 62 ran zijne Staathuishoudkunde,
dat de beeldspraak: „Java is de kurk waar Nederland op drijft" even schilderachtig
als juist is..
