die alzoo in Nederland door sommige staatslieden nog wordt toegé->
kend aan den Heer Weitzelzoodra deze zicli ten minste begeeft in
de bespreking van Indische militaire aangelegenheden, is het noodig,
zijne verhandeling die wij reeds vergeten waanden thans nog
in beoordeeling te nemen, ofschoon zij reeds in 1866 geschreven
werd, en later over Java's verdediging (o. a. ook in het „Tijdschrift
voor Ned.-Indië" van 1869) nog belangrijke opstellen zijn gepubli
ceerd. "VY ij achten ons dus ook thans nog verplicht, zoo ver dat in
ons vermogen is, aan te toonen, dat de Heer Weitzel in menig op
zicht verkeerd heeft gezien; en dat deze een heter gehruik had kun
nen maken van de „bijzonder gunstige omstandigheden", waarin hij
in Indie verkeerd heeft, „tot het verkrijgen eener schier volledige
kennis van het te behandelen onderwerp" (blz. 4).
Haar onze meening toch is het voor de Hooge Regeering onver
antwoordelijk, dat zij, met terzijdestelling van alle adviezen van
de militaire autoriteiten, zich, steunende op de meening van den
Heer Weitzel, ten aanzien der verdediging van Java in 't algemeen,
en speciaal ten opzichte van de verplaatsing van den zetel des be-
stuurs naar de binnenlanden, bepale tot „zwijgend afzien", zooals de
Heer De Maal zegt, of tot „niets doen", tot „Gods water over Gods
akker laten loopen", zooals wij dat zouden noemen.
I.
Het is den Heer Weitzel niet gebleken, dat men vóór 1832 of
1833 zich ernstig met Java's verdediging heeft ingelaten.. „Toen
echter achtten Frankrijk en Engeland het niet beneden zich, de rol
te aanvaarden van gendarmerie der groote mogendhedenen het
vonnis aan ons te voltrekkendoor die Mogendheden geslagen. Het
beleg der citadel van Antwerpenhet embargo op onze schepen en
de vrees voor eene landing op Java waren er het gevolg van. De
Generaal Van den Boscli was destijds Commissaris-Generaal. Hij
nam al dadelijk eenige beschikkingen voor de verdedigingvan N-
Indië in 't algemeen en gaf voorschriften om de landing op Java
als zij plaats had, te verijdelen; hij liet zelfs tot dit doel eenige
tjdeljke werken uitvoeren. Die voorschriften van Van den Bosch
