gericht geweest en hoe daarvan na de landing der Engelsclien in
1811 is gebruik gemaakt, is elders uitvoerig beschreven.
Daendels beperkte intusschen zijne werkzaamheid in het belang
der verdediging niet tot de omgeving van Batavia. Zoo deed liij
ook versterkingen aanleggen om Buitenzorg en wilde hij eene ge
schikte oorlogshaven. Vroeger was daarvoor de haven van Soerabaja
bestemd geweest, maar hare onvoldoende verdedigbaarheid was be
kend. Hierin trachtte Daendels verbetering te brengen door den
bouw van het fort Bodewijk (later fort Oranje en Erfprinsop eene
zandbank in straat Madoerabij de monding der $o/o-rivier. Voor
de verdediging van den westelijken toegang tot de haven (waarvoor
destijds uitsluitend het zoogenaamde „Oude vaarwater" gebruikt
werd) werden klipsteenen dammen op de zandbanken, met drie in
zee op te werpen batterijen ontworpen; hiervan kwam echter, meenen
wijweinig of niets tot stand. Alleen schijnt een begin van uitvoe
ring gegeven te zijn aan eene der drie batterijenwaarvan thans nog
de overblijfselen, onder den naam van het „gezonken fort" op de
kaart der vaarwaters van Soerabaja door M. 11. Jansen (1847) aan
gegeven worden.
Verder vestigde Daendels zijne aandacht op de havens aan Java's
westkust. Aan de Meeuwenbaai (tegenover het Prinseneiland) vond
men eene veilige ligplaats voor eene groote en diepgaande vloot; de
groote ongezondheid en daardoor belangrijke sterfte onder de bezetting
en het werkvolk deed echter de werken ter versterking dezer haven
staken. Daarop wilde de Gouverneur-Generaal de Merakbaai bij Java's
noordwest-punt versterkenmaar deze plaats bleek even ongezond, en
bovendien was de haven veel slechter dan de Meeuwenbaaizoodat onze
stelling daar nooit eenige beteekenis verkregen heeft. Ter verdediging
van de reede van Anjer werd eindelijk eene versterking aangelegd.
Aangezien Batavia en zelfs Meester- Cornellsals te zeer aan een
onmiddelijken aanval des vijands blootgesteld, voor zetel des bestuurs
niet veilig genoeg te achten waswees Daendels zijne residentie
Buitenzorg tot standplaats aan voor de personen, die in oorlogstijd
Zie o. a. Ind. Mil. Tijdschrift, jaarg. 1871: „De verdediging van Java van
1808—1811".
