182
tnoge vindenBatavia bezit ééne hoedanigheidwaarop ik in de laatste
plaats nog de aandacht wil vestigen, eene hoedanigheid, die aan
geene andere verblijfplaats der Hooge Regeering in Ned.-Indie
eigen zou wezen. Batavia is in de verbeelding der bewoners van den
Archipel omstraald met een luister, die het verheft tot het palladium
waarmede, naar hunne begrippen, ons zijn in Indië staat en valt".
Geen grooter of sterker argument kan men juistdunkt ons, aanvoeren
voor de verplaatsing der Regeering naar de binnenlanden in tijd van
vrede. De luister, die, naar des Heeren WeitzeVs zeggen, Batavia
omstraaltis toch het gevolg van de aanwezigheid aldaar van de
Hooge Regeering. En hoe zal het dan naar de begrippen der be
volking gaan, als de Hooge Regeering bij het naderen van den
oorlog Batavia verlaten en aan den vijand prijs geven moet? Zal
dan niet dadelijk ten minste naar de meening van den Heer Weit-
zel en zijne medestanders het palladium vernietigd zijn, „waarmede
ons zijn in Indië staat en valt"? „Reeds sedert meer dan twee en
een halve eeuw was Batavia het verblijf van den „Grooten Heer",
die uit naam der machtige Compagnie niet alleen gebiedt over leven
en dood, maar, wat in hunne oogen nog meer is, ook Yorsten ont
troont en in het stof werpt, of weder verheft en aan het hoofd dei-
volken plaatst." Ach neen, sedert lang troont de „Groote Heer"
te Buitenzorgen niemand heeft ooit kunnen waarnemen, dat aan de
bevelen, van uit Buitenzorg gegeven, minder gehoorzaamheid is be
toond dan aan die, welke van Batavia gedagteekend waren. „Tegen
bevelen uit Batavia hielp geen verzettenBatavia moet steeds gehoor
zaamd worden; Batavia is alvermogend". Wij gelooven, dat deze
climax niet anders mag genoemd worden dan phraseologievan Ba
tavia is bij de inlanders zoo geene sprake als zij redeneeren in den
geest des Heeren Weitzeldan zullen zij zeggen, dat tegen bevelen
van „de Compagnie" geen verzetten is, dat „de Compagnie" steeds
gehoorzaamd moet worden, dat „de Compagnie" alvermogend is.
Laat ons hopendat deze meeningdoor een wijskrachtig en recht
vaardig bestuurzich meer en meer in de harten der inlandsche be
volking vestige„Met het verlies van Batavia verliest de Nederland-
sche naam zijne majesteit, en zal voor den inlander het uur daar
zijn om zich te verstaan met onze vijanden", Deze zinsnede bespra-
