14 -
Samarang en Soerabaja onmogelijk zoodanig versterkt konden
worden, dat zij ieder op zich zelve bestand zouden zijn tegen een
vijand, zooals men dien zou kunnen verwachten; bovendien waren
de onderlinge afstanden te groot om die plaatsen in staat te stellen,
elkander wederkeerig te ondersteunen. De verdediging van koloniën
moest overigens steeds te kort schietenwanneer zij afhing van aan
zee gelegen plaatsen, omdat de aanvaller zich dan niet van'zijne
operatiebasis de vloot behoeft te verwijderen en dus steeds over
alle noodige hulpmiddelen beschikken kan. Daarom moest de ver
dediging berusten op eene meer binnen 's lands gelegenvoor den
vijand moeilijk bereikbare stelling; hij zou dan te strijden hebben
met onvoldoende transportmiddelen die voor een talrijk leger wel
nimmer in voldoende mate aangevoerd zouden kunnen wordenen
met het ongezonde klimaat. De ondervindingpas in den Javaschen
oorlog opgedaan, bevestigde deze meening, die bovendien ook door
de geschiedenis werd bevestigd. Hadden niet de Franschen in 1803,
ondanks de aanvankeljjk behaalde voordeelen, een leger van 35000
man op Haïti zien verloren gaan ten gevolge van de omstandigheid,
dat de Negers de verdediging naar de binnenlanden hadden overge
bracht? En was het niet evenzeer bekenddat de Engelsche Generaal
Auchmuty zich in eene zeer netelige positie zou hebben bevonden, die wel
licht den oorlogskans had kunnen doen keerenindien Generaal Janssens
zich in 1811 dadelijk achter de Toentang had teruggetrokken, in
plaats van zich aan een aanval bloot te stellen bij Djati Ngaleh op
slechts 8 paal afstand van Samarang
Yoor de toepassing der grondstelling: Java moet in het binnenland
verdedigd worden was het eiland bijzonder geschikt, omdat het over
de lengte was doorsneden door een hoogen, slechts hier en daar
toegankelijken bergketendoor versterking der voornaamste accessen
kon de verdediger meester blijven van dien bergketen en den vijand
belettenzoo om zuidwaarts van dezen door te dringenals zich ten
noorden rustig te vestigen. Men houde hierbij in het oog, dat de
noordkust overal genaakbaar is, en de zuidkust daarentegen onge
schikt voor eene landing geacht werd. Wilde de vijand in massa
naar het binnenland doordringen, dan zou men gemakkelijk zijne
I. Mil. Tijdsclir. 1874, blz. 141.
