414
1870" publiceerde; en de Heer Robidé van der Ja ons in het hier
aangekondigde werk ruim tachtig reizen van verschillende personen
naar Nieuw-Guinea, sedert 1818, vermeldt, moet men met Wallace er
kennen, dat dit gedeelte-van onzen archipel het grootste terra incognita
der wereld is. En de Heer Robidé van der Ja laat daarop volgen, dat
die bewering, ook wat de land- en volkenkundige kennis van Nieuw-
Guinea betreft, nog niets van hare juistheid heeft verloren.
Het behoort niet tot de taak van dit tijdschrift, het hier aangekondig
de boek te ontleden, zelfs daarvan een overzicht te geven. Wij wen-
schen daarom slechts een paar punten te bespreken, waarin we met den
geachten schrijver van meening verschillen, en die, hoewel op de poli
tiek betrekking hebbende, toch ook voor dat onderdeel van ons legerbestuur,
dat men Generale staf noemt, van belang zijn.
Welk gedeelte van Nieuw-Guinea behoort Nederland toe? De Indi
sche Eegeering neemt den meridiaan van 141° O. L. Greenwichals de
oostelijke grens van haar gezag. Moet die grens er evenwel toe leiden
om de oostelijke helft van het eiland geheel open te laten voor het be
zetten door vreemde Europeesche mogendheden: EngelandFrankrijk
Luitschland, ItaliëBelgië of AmerikaZou Nederlandnu het nog tijd
is, zijne souvereiniteit niet kunnen doen gelden over het geheele eiland?
Zoo ja, zou het ook dan, met erkenning van ons jus priini occupantis,
staatkundig wezen, aan Engelschen, Fransehen, Duitschers, Italianen, Belgen
of Amerikanen vergunning te verleenen, zich daar, buiten ons direct ge
zag, te vestigen? De schrijver van het aangekondigde werk wil, met
uitbreiding van het Nederlandsch gezag op de noordkust tot 145° O. L.,
dit op de westkust inkrimpen en alles wat oostelijk van den zevenden
breedtegraad en de op 6° 45' 15" benoorden de Prinses Marianne straat
bepaalde kaap prijsgeven. Waarom? Omdat Nederland de middelen niet
heeft om het geheele eiland te bezetten? Dat heeft het evenmin voor
geheel Sumatra en geheel Celebes b. v. En toch zal geene vreemde mo
gendheid zich op eenig gedeelte van die eilanden gaan vestigen. Wij
zijn daarom van oordeel, dat het wel eene verstandige politiek van
Nederland zal zijn, indien het, vreemde occupatie willende voorkomen,
bij tijds geheel Nieuw-Guineaeven als .Noord- en Noord Oost-Borneo
bij het Nederlandsch-Indisch gebied inlijft. Dit is de wet voor het
behoud onzer beteekenis als tweede koloniale mogendheid. Yooruit of
achteruit. Er is geen middenweg. Dat zien wij aan Engeland en Frank
rijk. Yooruit met energie, maar met tact. Yorsicht, Yorsicht, Yorsiclit,
zeide Bismarck ten aanzien van Atjeh aan den Nederlandschen ambas-
